Buitenland
Turks hof onderzoekt verbod regeringspartij AKP

De hoogste juridische instantie van Turkije gaat onderzoeken of de islamitische regeringspartij AKP kan worden verboden wegens ondermijning van de seculiere staat. Door de zaak lopen de politieke spanningen in het land dat EU–lid wil worden verder op.

ANP/RTR/AFP
31 March 2008 18:42Gewijzigd op 14 November 2020 05:41
Feest in de straten van Istanbul, juli 2007, nadat de AKP-partij de Turkse verkiezingen heeft gewonnen. Foto EPA
Feest in de straten van Istanbul, juli 2007, nadat de AKP-partij de Turkse verkiezingen heeft gewonnen. Foto EPA
De elf rechters van het Constitutionele Hof stemden maandag unaniem in met het verzoek van procureur–generaal Abdurrahman Yalcinkaya om de zaak in behandeling te nemen. De aanklager wil naast een partijverbod ook 71 partijfunctionarissen, onder wie premier Recep Tayyip Erdogan en president Abdullah Gül, voor vijf jaar uit de politiek verbannen.

Volgens Yalcinkaya, die op 14 maart zijn verzoekschrift had ingediend, brengt de AKP (Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) de grondwettelijk vastgelegde scheiding tussen moskee en staat in gevaar. De zaak spitst zich vooral toe op de recente grondwetswijziging om het verbod van de hoofddoekjes op universiteiten te versoepelen.

„Alle acties en retoriek van de partij zijn gericht op het vestigen van een islamistische maatschappij waarin islamitische regels en waarden voorrang hebben", staat in de aanklacht. Volgens de aanklager wil de AKP uiteindelijk de sharia, de islamitische wetgeving, invoeren.

Een vonnis van het Constitutionele Hof kan zes maanden op zich laten wachten. Het hof verbood in 1998 en 2001 al twee voorgangers van de AKP omdat ze de seculiere staat zouden bedreigen. Tegen een beslissing van het hof, dat oorspronkelijk is opgericht om tegenwicht te bieden aan de politiek om machtsmisbruik te voorkomen, is geen beroep mogelijk.

Sinds haar aantreden voert de populaire AKP een gevecht met de seculiere elite, waaronder de legertop en het justitiële establishment, die vreest dat de AKP het land langzaam maar zeker wil veranderen in een soort Iran. Erdogan ontkent de aantijgingen en zegt een conservatieve partij te leiden, vergelijkbaar met christendemocratische partijen in West–Europa. Bij de laatste verkiezingen kreeg de AKP, die sinds 2002 aan de macht is, 47 procent van de stemmen.

„Het algemene gevoel is dat we afstevenen op een verbod van de AKP, wat een politiek en economisch chaotisch vooruitzicht betekent", zei een vooraanstaand Turks politiek commentator maandag. „Ik denk niet dat Erdogan zal opgeven en het gevecht tot het bittere eind zal vechten. Dit is een volledige oorlog.".

De AKP onderzoekt de mogelijkheden om de grondwet aan te passen zodat het in de toekomst moeilijker wordt om politieke partijen te verbieden. De partij zou voor de grondwetswijziging steun zoeken bij de nationalistische partij MHP. Die steunde eerder de grondwetswijziging over de hoofddoekjes op universiteiten.

Ook internationaal is flinke kritiek. Eurocommissaris Olli Rehn (Uitbreiding EU) zei dit weekeinde dat een poging om de AKP te verbieden de toetredingsonderhandelingen met de EU in gevaar kan brengen. „Voordat het dagelijks bestuur van Europa echter verder commentaar wil leveren, moet het eerst de exacte tekst van de beslissing bekijken", zei de woordvoerder van Rehn maandag.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer