Het is „makkelijk scoren” om na iedere ontsnapping van een TBS’er meteen het systeem onder vuur te nemen. Dat zegt de Nijmeegse TBS-deskundige dr. M. W. G. Philipse in reactie op de ontsnapping van Marciano Ernst, die in 1997 is veroordeeld voor geweld.
Amper is de storm rond Wilhelm S. geluwd of opnieuw is een gevaarlijke TBS’er ontsnapt. Vorige week donderdag ontvluchtte Marciano Ernst de geestelijke gezondheidskliniek in Halsteren.
Opnieuw ontstaat veel ophef. Dr. Philipse, die twee maanden geleden promoveerde op het onderwerp TBS en gevaar voor recidive (herhaling): „Laten we hopen dat deze man niet in de fout gaat deze dagen. Feit is dat het maar hoogst zelden voorkomt dat een ontvluchte TBS’er tijdens zijn ontsnapping een delict pleegt.”
Het slachtoffer moet maar net je familielid zijn.
„Dat is zo. Maar fouten in het TBS-systeem kun je nu eenmaal niet uitsluiten. Aan alle kanten wordt bekeken wat de mogelijkheden zijn om de risico’s in te perken. Dat is een goede zaak. Honderd procent zekerheid is er echter niet. Een dokter kan je ook geen 100 procent garantie op genezing geven.”
Directeur Poelman van de Nijmeegse TBS-inrichting Pompekliniek ergert zich aan de hijgerigheid van kamerleden als het gaat om het TBS-beleid.
„Helemaal mee eens. De tolerantie voor fouten in het TBS-systeem wordt steeds kleiner. Dat betreur ik. Ik hoor kamerleden zoals Wilders en Eerdmans roepen dat het allemaal strenger moet. Ze zetten de zaak op scherp, maar ze komen niet met oplossingen. Moeten we TBS’ers maar levenslang opsluiten? Dat is niet menselijk. Die continue kritiek werkt contraproductief. Klinieken opereren zo behoudend dat TBS’ers niet meer de juiste behandeling krijgen. Als we het systeem op slot doen, als we TBS’ers aan hun lot overlaten, komen we mateloos in problemen.”
Bagatelliseert u niet dat een gevaarlijke man is ontsnapt?
„Natuurlijk moet zoiets niet gebeuren. Maar het is onredelijk om te verlangen dat er geen enkele fout meer mag worden gemaakt.”
De ontsnapte TBS’er kon zich vrij over het niet-afgesloten terrein bewegen. Hoe beoordeelt u dat?
„De zaak doet vermoeden dat de man in een traject van resocialisatie zat. Het is dan normaal dat iemand meer bewegingsvrijheid krijgt. Op die wijze kan een TBS’er wennen aan de vrijheid in de maatschappij.”
Prof. dr. B. Raes, bijzonder hoogleraar forensische psychiatrie, constateerde onlangs dat veel personeel in TBS-klinieken jong en onervaren is. Herkent u dat?
„Ja. Het is moeilijk om aan bekwaam personeel voor bijvoorbeeld de sociotherapie te komen. Mensen zijn vaak net afgestudeerd of komen uit andere sectoren. En het is de vraag of die mensen altijd de juiste aansturing krijgen.”
Waar moet het parlementair onderzoek naar het TBS-systeem zich volgens u op richten?
„Kamerleden moeten zich goed afvragen: Wat kun je met het TBS-systeem? Nu is toewijzing van een TBS-plaats naar mijn idee te veel op toevalligheden gebaseerd. Zorg ervoor dat mensen die er het meeste profijt van hebben, een plek krijgen. En dat die plaatsen niet worden bezet door mensen die geen zin in een behandeling hebben.”