”Kasteelweg”, meldt een straatnaambordje in Nederhemert-Zuid. Het verwijst naar een lommerrijk laantje, met metershoge bomen en een gracht ernaast. Rond de recente eeuwwisseling was er behalve het straatnaambordje weinig dat er aan kasteel Nederhemert herinnerde. Of het moest de overwoekerde, door vandalisme aangetaste ruïne zijn die zo’n 500 meter na het begin van de weg te vinden was.

Het contrast met het huidige beeld is groot. Nog steeds is er het sfeervolle laantje. Maar wie na 500 meter stilstaat, ziet rechts een statig bouwwerk verrijzen. Eromheen lopen schilders, die de laatste details afwerken. Kasteel Nederhemert toont zich weer van zijn beste kant. De ronde toren links, met een geschiedenis van ruim 600 jaar een van de oudste delen van het kasteel, heeft weer een puntig rond dak van leisteen. In het hoofdgebouw valt een groot, boogvormig raam op. Het was ooit de doorgang naar de grote zaal. Op de voorgrond is een anderhalve meter diepe kuil zichtbaar, compleet met fundamenten. Het is de vroegere kelder van het voorste gedeelte van het kasteel. Oorlogshandelingen en een brand beschadigden het zodanig dat het niet meer hersteld kon worden.

Gastvrij zwaait dr. J. C. Bierens de Haan, adjunct-directeur kastelen en collecties van Stichting Geldersche Kasteelen, de blauwe deur direct naast de grote toren open. Het is de ingang van het ’nieuwe’ kasteel Nederhemert. Eind deze week zal ook koningin Beatrix hier naar binnen gaan, als zij het kasteel heropent.

Het leek er lange tijd niet op dat het ooit nog wat zou worden met kasteel Nederhemert. Restauratieplannen ketsten af op geldgebrek. Tot het Rijk met een kanjersubsidie kwam van 2,5 miljoen euro. Daarna ging het snel: de provincie Gelderland trok de portemonnee, evenals fondsen en particuliere geldschieters.

Met de bijdragen werd het kasteel voor een groot deel in oude luister hersteld. Alleen de westvleugel, de voormalige voorzijde van het bouwwerk, werd niet herbouwd. Bierens de Haan: „Van alles wat er nu nog staat, kun je zeggen dat het gerestaureerd is. In het geval van de westvleugel zou het om pure reconstructie zijn gegaan. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg gaf daarvoor geen toestemming.”

Binnen is het hele gebouw heringericht. Door alle verwoestingen tijdens en na de oorlog kon niet alles hersteld worden. Alleen de grote zaal, met in het midden het boogvormige raam, is volledig gereconstrueerd. De ruimte is onder meer beschikbaar voor het sluiten van huwelijken. Er hangen portretten aan de muur van onder meer Maria Torck en Willem Thomas Quadt, die er in de 16e eeuw woonden. In totaal hangen er acht metershoge schilderijen. In de eetzaal en de keukentoren, links van het hoofdgebouw en achter de ronde toren, komen kantoren van een it-bedrijf. De woontoren aan de rechterkant is tijdens rondleidingen op afspraak te bezichtigen. Een grote glazen wand toont daar nog een restant van de verwoestingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. En ook aan de dichtgemetselde bres in de zijmuur is te zien dat het slot een enerverende geschiedenis achter zich heeft. De muren spreken in Nederhemert.

2005 is het Jaar van het Kasteel. Dit is deel 5 in een serie over kastelen die de laatste jaren een heel andere functie hebben gekregen. Volgende week dinsdag deel 6.