In de vroege morgen van 27 maart 2028 klinken in de Estse stad Narva explosies. Kort daarna trekken Russische troepen de grensplaats –met zo’n 54.000 inwoners– binnen. Estse strijdkrachten bieden weinig weerstand en ook in de stad zelf stuiten de Russen op weinig verzet.

Het blijft die nacht niet bij de aanval op Narva. Al sinds een paar dagen hebben als toeristen vermomde Russische soldaten veerboten genomen naar het eiland Hiiumaa, voor de kust van Estland. Nu vallen ze aan, gesteund door twee Russische amfibische oorlogsschepen van de Baltische Vloot, die op hun route van Sint-Petersburg naar de internationale wateren van de Oostzee onverwacht van koers veranderen en vanuit het noorden op het eiland afvaren. Het is nog donker als ze hun landingsboten te water laten en ongeveer 400 mariniers op de kust afzetten.

In Europa veroorzaken de gebeurtenissen veel opschudding. De oorlog in Oekraïne is na een jarenlange strijd nog maar kortgeleden beëindigd. Hoe moet het Westen reageren? Zal de NAVO artikel 5 van zijn handvest activeren, waar Estland op aandringt?

De Amerikaanse president Donald Trump is glashelder. Aan de regeringsleiders van de belangrijkste NAVO-bondgenoten, plus de secretaris-generaal van het bondgenootschap, brengt hij de boodschap over dat hij vanwege een klein Ests stadje geen Derde Wereldoorlog riskeert.

Het is een gitzwart narratief dat de Duitser Carlo Masala, defensiespecialist en hoogleraar internationale politiek aan de Bundeswehruniversiteit in München, in zijn recent verschenen boek ”Als Rusland wint”, schetst. Daarin beschrijft hij de mogelijke gevolgen van een Russische overwinning in Oekraïne.

Waarom schreef u een scenario?

„Om te begrijpen welke gevolgen beslissingen hebben, moet je weten wat er zou kunnen gebeuren. Dat is de kracht van het denken in scenario’s. Natuurlijk ligt de toekomst altijd open. Een scenario is dus altijd slechts één, maar niet de enige mogelijkheid hoe dingen kunnen uitpakken. Mijn doel is dan ook niet als profeet op te treden, maar om aan te zetten tot nadenken, tot meedenken en verder denken.

Dat Rusland in Oekraïne wint, ligt binnen het bereik van het mogelijke. Velen denken: prima wanneer de oorlog eindelijk voorbij is. Dan zal bij ons de normaliteit terugkeren. Geef Rusland wat het wil, dan wordt het rustig. Maar klopt dat? Gaat het echt alleen om Oekraïne? Stel dat dit slechts het begin is?”

Heeft Rusland niet al gewonnen?

„De tijd staat inderdaad aan de kant van Moskou. Voor Rusland zijn er nauwelijks stimulansen om snelle vredesgesprekken aan te gaan. Integendeel, Poetin kan wachten tot hij krijgt wat hij wil, of anders zal hij de onderhandelingen afbreken en zijn troepen laten doorvechten. Voorlopig lijkt Trump een bedreven KGB-man als Poetin geen angst aan te jagen.”

In uw scenario voert Moskou slechts een beperkte aanval uit. Hoe realistisch is dat?

„Er zijn op dit moment geen concrete aanwijzingen dat Rusland plannen heeft om een stadje als Narva aan te vallen, maar wat we wel weten, is dat Poetin erop uit is de Europese veiligheidsstructuren te vernietigen. De Russen weten ook dat de NAVO mogelijkheden tot snelle reactie mist en de Europese bevolking het conflict met Rusland schuwt.

Als –zoals ik in het scenario schets– blijkt dat de lidstaten niet langer geloven dat artikel 5 geldig is, is het voorbij met de NAVO. Simpelweg omdat de organisatie dan haar eigenlijke reden van bestaan niet meer vervult. Dan zouden de Russen hun doel hebben bereikt. Met een begrensde aanval kan Moskou dat testen.”

Kan Europa niet meer op de VS rekenen?

„Zowel Trump als de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio verzekerden Europa er onlangs van dat de VS artikel 5 respecteren. Maar de Amerikanen lieten eerder ook weten dat de afschrikking van China en de verdediging van Amerikaans grondgebied de hoogste prioriteit hebben. Niet de veiligheid van Europa.

Trump is bovendien uitermate onberekenbaar. Daarom zullen de Europeanen zichzelf in de positie moeten brengen om Rusland –zonder hulp van de VS– met hun eigen middelen af te kunnen schrikken.”

Hoe?

„Europa moet de inspanningen die ze de afgelopen drie jaar wat betreft de uitrusting van de strijdkrachten heeft gedaan ook in de toekomst voortzetten. Want alleen als in Rusland de indruk bestaat dat we werkelijk in staat en bereid zijn elke vierkante meter van ons eigen grondgebied te verdedigen, daalt de kans dat Moskou het bondgenootschap ergens in de toekomst op de proef zal stellen.

Ook de maatschappelijke bereidheid om consequent tegen Rusland op te treden is cruciaal. Want het afschrikken en indammen van Rusland kan alleen slagen als de Europese samenlevingen bereid zijn de bijbehorende prijs te betalen.”

In het laatste deel van uw boek schrijft u dat China de uiteindelijke winnaar is. Waarom?

„De strijd in Oekraïne is veel meer dan een Russische oorlog tegen de Oekraïners. Het is deel van een wereldconflict, waarin het in de kern om een nieuw internationaal systeem gaat. Zowel Poetin als de Chinese president Xi Jinping zijn erop gericht de dominantie van de VS te breken. Als de Russen in Oekraïne zegevieren, profiteert Peking. Want Rusland wil Europa overheersen, maar China de wereld.”