Burnham Thorpe. Zo heet het plattelandsdorpje in het Engelse graafschap Norfolk waar Honoratio Nelson ter wereld kwam. Als het aan de zeeheld zelf had gelegen, was daar ook zijn graf geweest. Stervende droeg hij zijn officieren op hem te begraven in het kerkje waar zijn vader voorganger was: de anglicaanse dorpskerk.

Dat de laatste rustplaats van Nelson uiteindelijk de Londense kathedraal St. Paul’s werd, lag aan de Britse regering. Die besliste dat de aanvoerder van de Engelse vloot een staatsbegrafenis moest krijgen. Het kerkje van Burnham Thorpe werd niet geschikt geacht om zo’n held als Nelson in te begraven.

Desondanks is er in Burnham Thorpe genoeg te vinden dat aan Nelson herinnert. De kleine dorpskerk, opgebouwd uit grindsteen en omringd door een haag van loofbomen, herbergt een collectie memorabilia. Zoals de originele doopakte van Honoratio, een krantenverslag van de begrafenis van de zeeheld, een kopie van de medicijnenkist die Nelson aan boord bij zich had en niet te vergeten: herinneringen aan zijn vader, de predikant Edmund Nelson. Diens afbeelding siert de rij met beeltenissen van voorgangers. Edmund Nelson werd samen met zijn vrouw begraven in de kerk. Een herdenkingsteen in de muur wijst daarop.

De geboortegrond van zijn zoon bevindt zich enkele honderden meters verderop. Het is een kwestie van borden volgen. En een blubberige zandweg. Van de woning zelf is niets meer over. Een plaquette op een tuinmuur herinnert aan de plaats waar het geboortehuis van de grote Nelson heeft gestaan.

Langs de rest van de Engelse kust is het zoeken naar herinneringen aan Nelson. Al is dat dit jaar gemakkelijker dan ooit met allerlei evenementen waarbij de zeeheld centraal staat. Uniek daarbij is dat het admiraalsschip uit 1795, de Victory, nog steeds bestaat. Het is daarmee een van de oudste oorlogsschepen ter wereld. Deze zomer is het vaartuig te bezoeken in de haven van Portsmouth.

In Nelsons eigen Norfolk voert een route langs plaatsen die herinneren aan zijn leven. De trip start in King’s Lynn. Tegenwoordig een yuppendorp met veel kleine speciaalzaken, maar met een geschiedenis die teruggaat naar de twaalfde eeuw. Hoogtepunt is het vroegere douanekantoor, waarvan de architectuur duidelijk is beïnvloed door Nederlanders. Uiterlijk lijkt het sterk op een waag zoals die in Amsterdam, Hoorn en Gouda is te vinden. In het gebouw is een expositie ingericht met aandacht voor onder anderen Nelson. Ook in de plaatselijke boekhandels en antiquariaten zijn complete stellingen ingeruimd voor boeken over de held van de streek.

Kansen te over
Toch is het moeilijk om het leven van Nelson op te hangen aan enkele plaatsen waar iets van hem is terug te vinden. Bij een nadere verkenning van zijn ”roots” verschaft alleen een grondig verdiepen in Zuidoost-Engeland voldoende informatie. Kansen daarvoor zijn er te over. Het is wat dat betreft merkwaardig dat veel Nederlanders dit gebied links laten liggen zodra ze met de veerboot in Harwich arriveren.

Norfolk en het aangrenzende Suffolk kennen bijna een overschot aan ongerepte natuur. Overal zijn er wandelpaden. Zelfs fietspaden, in Engeland nog steeds een unicum, zijn meer en meer voorhanden. Een stevige wandeling rond Cromer, een van de noordelijkste plaatsjes in het zuidoosten, toont slufters en schorren. Eb en vloed hebben er tot op de dag van vandaag vrij spel. Het levert sfeervolle taferelen op met wuivende rietpluimen, drooggevallen havens en zandplaten waarop soms honderden zeehonden van de zon genieten.

Cromer zelf dankt zijn bekendheid aan de smalle straatjes, die sinds het Victoriaanse tijdperk nauwelijks zijn veranderd. De plaats heeft ook een pier, die tientallen meters de zee in loopt. Het is een van de vele exemplaren langs de Engelse kust, al is er wel iets bijzonders mee aan de hand. Waar andere pieren een verwaarloosde indruk achterlaten, verkeert het exemplaar van Cromer in een goede conditie. Dat heeft niet in de laatste plaats te maken met de aanwezigheid van een reddingsboot in een speciaal gebouw aan de kop van de pier. In geval van nood is het vaartuig in korte tijd op volle zee, zonder het risico vast te lopen op zandruggen net onder de kust.

Havenplaats
In Great Yarmouth, een van de belangrijke havenplaatsen langs de zuidoostkust, zijn de meeste sporen van Nelson te vinden. Vlak bij de haven, waar huizenhoge zeeslepers op werk wachten, is er zelfs een heus Nelson-museum. In het pand wordt het leven van de zeeheld tot in de kleinste details toegelicht. Direct aan de zee staat hij op een sokkel. Het tientallen meters hoge standbeeld is een kopie van het eerbetoon aan de zeeheld op Trafalgar Square in Londen.

Het museum Times and Tide, dat kortgeleden zijn deuren opende, toont daarnaast de band van Great Yarmouth met de kust. Behalve visserij en handel levert dat ook veel plat vermaak op. Anno 2005 zijn veel Engelse kustplaatsen verworden tot complete kermisattracties, inclusief immense gokhallen. Maar wie in de voetsporen van Nelson wil treden, zoekt zijn ontspanning waarschijnlijk niet daar.

Het Brits Verkeersbureau biedt een overzicht van activiteiten rond de 200e sterfdag van Nelson op 21 oktober, tel. 020-6890002 en www.visitbritain.com. East of England Tourist Board zette een route uit langs plaatsen uit het leven van Nelson: tel. 0044-8702254800 en www.visiteastofengland.com. Meer informatie: www.trafalgar200.com en www.seabritain2005.com.