Iets doen met koffiedrab komt niet zomaar uit de lucht vallen. Addink studeert in 2010 cum laude af aan de Technische Universiteit Delft als industrieel ontwerper, met een methode om van afval grondstoffen voor nieuwe producten te maken. „Dat gebeurde toen nog bijna niet. Ik wil best nieuwe producten ontwerpen, maar daarvoor liever geen aardolie gebruiken.”

Vanuit dat gedachtegoed begint ze na haar studie met het bedrijf Verdraaid Goed, het eerste Nederlandse ontwerpbureau dat producten ontwikkelt met afval als grondstof. „Ik kreeg al direct vragen van gemeenten en bedrijven. Ze vonden het een interessant idee dat hun afval een grondstof kan worden voor nieuwe producten”, vertelt Addink.

Restcontainer

Het valt Addink op dat er één afvalstroom in Nederland bestaat die bijna iedereen over het hoofd ziet: koffiedik. Dat komt gewoonlijk in de restcontainer terecht.

Na twee jaar experimenteren start ze Coffee Based op, een bedrijf in Gorinchem dat zich helemaal richt op het maken van waardevolle producten van koffiedik. De koffieprut zamelt ze in via haar Koffie Recycle Service (KRS). „Een bedrijf waar minimaal honderd kopjes per dag worden gedronken, kan bij ons een abonnement nemen. Dan plaatsen wij een inzamelcontainer. Om de zoveel dagen komen wij de volle container omwisselen voor een schone.”

Hoeveel bedrijven maken gebruik van de ophaalservice?

Addink: „Onze abonnees zijn vaak grote instanties zoals Universiteit Leiden, de Hogeschool van Amsterdam en adviesbureau’s Accenture en Monta. Iedereen bij wie meer dan 5 kilogram koffiebonen in de week wordt gedronken, is welkom. Ook gemeenten, zoals Gorinchem, Oldenzaal, Gouda en Molenlanden zijn klant. Jaarlijks halen we zo’n 200 ton koffiedik op bij meer dan zeventig locaties.”

Hoe maak je uit koffiedik een kopje?

„We kunnen er een hele berg producten van maken. Maar eerst moeten we het koffiedik drogen, anders gaat het schimmelen. Daarna volgen nog enkele stappen. Ten slotte vermalen we het tot poeder.”

Ze bakt een kartonnen bakje met het door Coffee Based gemaakte materiaal Arabica Black. Dat lijkt op fijngemalen koffiepoeder. „Je zou er zo weer koffie van zetten, hè?” De volgende stap is het maken van een granulaat, een spuitgietkorrel dat door de industrie kan worden verwerkt. Ze pakt een glazen fles met wat grove korrels erin. „We hebben gekozen voor een plantaardig bindmiddel, een plasticachtige stof van biologische oorsprong.”

Lees ook

Dagelijkse oppepper in het zonnetje

Daarvan maakt Coffee Based onder andere de Arabica Cup, een diep donkerbruine, afwasmachinebestendige koffiemok. „Wij hebben zo van afval een grondstof gemaakt die is goedgekeurd om koffiekopjes mee te maken.”

Hoeveel koffiedik is nodig om een Arabica Cup van 340 milliliter te maken?

Addink glimlacht: „Koffiedik van drie kopjes koffie. Dat is eigenlijk heel weinig. Wij hebben samen tijdens dit gesprek dus al een hele mok bij elkaar gedronken.”

De Arabica Black-koffiemok ruikt nog een beetje naar koffie. Ze pakt een schoon kopje. „Ruik zelf maar.” Voor mensen die liever theedrinken kan dat een drempel zijn om de mok te gebruiken. „Voor hen hebben we sinds kort de Cafea Cup, een grijscrème koffie- of theemok, gemaakt van koffieboonvliesjes.”

Koffieboonvliesjes?

„Een koffieboon komt groen naar Nederland. Die wordt hier gebrand. Bij het roosteren komt net als bij een pelpinda een heel dun vliesje los, de zogeheten ”silverskin”. Voor de branderijen is dat afval. Maar voor ons is het een waardevolle grondstof.”

Hoeveel koffiemokken maakt Coffee Based momenteel?

„Te weinig om de hele berg van 200 ton koffiedik te kunnen benutten. Als ik u een koffiemok meegeef, kunt u daaruit de komende tien jaar koffiedrinken. Stuk krijg je hem niet. We zien onze klanten dan ook niet gauw terug voor nieuwe mokken. Dat is voor ons wel een uitdaging, want een wegwerpproduct maken past niet bij onze filosofie. Het eerlijke verhaal is nu dat we nog niet genoeg afzetkanalen hebben. Dus zoeken we ook naar andere duurzame bestemmingen voor koffiedik.”

Wat doet Coffee Based met de berg koffiedik die overblijft?

„Sinds kort vergisten we een deel. Met het biogas dat daardoor ontstaat, brandt een van onze partnerbedrijven koffiebonen. Die koffiebonen verkopen we. Daarmee hebben we een andere cirkel rond. Intussen bedenken we voortdurend nieuwe innovatieve toepassingen voor de berg koffiedik, zoals een bodemverbeteraar of andere producten.”

Nieuws in beeld

Arabica Cup, Cafea Cup, notitieblok en boekenleggers gemaakt van koffiedik of koffieboonvliesjes. beeld Coffee Based  

Arabica Cup. beeld Coffee Based

Cafea Cup. beeld Coffee Based

Coffee Based maakte een miljoen notitieboekjes van gerecycled papier en met een omslag gemaakt van koffiedik. beeld Coffee Based

Welke andere producten?

Addink staat op en pakt enkele notitieboeken uit de vitrinekast. „Van deze hebben we er een miljoen gemaakt voor Nespresso, met een omslag gemaakt van koffiedik. Zij hebben die als relatiegeschenk weggegeven. Verder hebben we met bloempottenfabrikant Elho een serie Coffee Collectionbloempotten op de markt gebracht. We ontwerpen meubels gemaakt van koffiedik voor de koffiecorner. Voor een koffiemachinebouwer hebben we de voorkanten van de koffiemachines van ons materiaal gemaakt. Het is een voortdurende zoektocht naar nieuwe toepassingen.”

Coffee Based heeft enkele prijzen gewonnen. In hoeverre helpen die het bedrijf aan meer bekendheid?

„Vorig jaar hebben we een internationale prijs gewonnen van de Franse bank. De bank koos ons uit de ruim 800 inzendingen vanuit de hele wereld. De bank was op zoek naar een alternatief voor hun plastic wegwerpbekers. De CO₂-uitstoot van onze bekers is 73 procent lager dan die van wegwerpbekertjes. Uiteindelijk mochten we aan het hoofdkantoor in Parijs 25.000 bekers leveren.”