Volgens de belangrijke adviseur van het kabinet vallen de overheidsfinanciën gunstiger uit door de lage werkloosheid en hogere arbeidsparticipatie. Het aantal werkenden is duidelijk hoger dan geschat, wat naar verwachting leidt tot meer belastinginkomsten.

De huidige prognose voor dit jaar toont een tekort dat gelijk is aan 1,8 procent van de totale omvang van de Nederlandse economie. In september werd voor 2025 nog uitgegaan van een tekort van 2,5 procent, een verschil van miljarden.

Volgend jaar lijkt het tekort nu wel op te lopen naar 2,4 procent. Dit hoge cijfer is eenmalig vanwege de defensiepensioenen. In 2026 gaan deze pensioenen over naar het ABP, en moet de overheid 8,5 miljard bijstorten. In 2027 zou het tekort weer moeten dalen.

Politiek Den Haag keek uit naar deze cijfers. Het kabinet en de coalitiepartijen buigen zich de komende tijd over de voorjaarsnota, de eerste bijstelling van de lopende begroting. Er ligt al een lange lijst met tegenvallers die moeten worden ingepast, en partijen strooien inmiddels ook met voorstellen om de nog altijd stijgende kosten van levensonderhoud voor huishoudens te verlichten.

Het planbureau rekent voor de middellange termijn wel op een verslechtering van het overheidssaldo, doordat de uitgaven sneller stijgen dan de inkomsten. Door de vergrijzing valt komende jaren een stevige toename van de zorguitgaven en de AOW te verwachten. Ook rekent het CPB op een verdubbeling van de rente-uitgaven van de overheid.

Dit alles zou betekenen dat het tekort in 2028 op 1,7 procent uitkomt. Voor 2033 wordt vooralsnog uitgegaan van 2,9 procent, wat betekent dat Nederland de komende jaren onder de Brusselse norm van 3 procent zou blijven.

CPB-directeur Pieter Hasekamp waarschuwt dat er tegelijk grote geopolitieke onzekerheid is in de wereld. Daardoor is het volgens hem verstandiger om, in lijn met de begrotingsregels uit het Hoofdlijnenakkoord, voldoende ruimte te houden om toekomstige tegenvallers op te vangen. „Ook de conjuncturele situatie, met nog altijd een krappe arbeidsmarkt en een relatief hoge inflatie, geeft geen aanleiding tot expansief begrotingsbeleid.”