Milieudefensie naar Hoge Raad in klimaatzaak tegen Shell
Milieudefensie gaat de Hoge Raad om een oordeel vragen in de klimaatzaak tegen Shell. De milieuorganisatie gaat in cassatie tegen de uitspraak van het gerechtshof, die voor de eisers deels tegenviel. Het hof was met ze eens dat ook bedrijven als Shell zich moeten inspannen om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan, maar wilde daar geen concrete uitstootvermindering aan koppelen.
„De rechter oordeelde dat Shell zijn uitstoot moet verminderen, maar niet met welk percentage. Om de klimaatcrisis te remmen is zo’n percentage essentieel”, legt directeur Donald Pols van Milieudefensie de reden voor het cassatieberoep uit.
Milieudefensie en mede-eisers wonnen de zaak in eerste aanleg. De rechtbank ging toen mee in de eis dat Shell de uitstoot waar het aan bijdraagt voor eind 2030 met minimaal 45 procent moet verlagen. Voor de uitstoot binnen het bedrijf zelf ging het om een resultaatverplichting. Waar het gaat om de uitstoot van klanten, die bijvoorbeeld gas of benzine van Shell verstoken, was de uitspraak iets minder hard. Daarvoor kreeg Shell een „zware inspanningsverplichting”.
Shell tekende beroep aan. Het gerechtshof bevestigde vervolgens de „zorgvuldigheidsplicht” voor de multinational om haar CO2-uitstoot te verminderen, maar schrapte de eis van 45 procent. In de klimaatwetenschap zagen de rechters „onvoldoende houvast” voor zo’n percentage. Ze waren er ook niet van overtuigd dat het klimaat daar iets mee opschiet, omdat andere bedrijven een deel van de handel kunnen overnemen.
Hoofdonderzoeker van Milieudefensie Sjoukje van Oosterhout vindt deze afweging niet kloppen. „Shell heeft ook een eigen verantwoordelijkheid. Met deze redenering zou je nooit iemand kunnen aanspreken op verkeerd gedrag.” Ze stelt verder dat activiteiten van Shell vaak helemaal niet gemakkelijk door concurrenten overgenomen kunnen worden.
In cassatie wordt niet de hele zaak opnieuw behandeld, maar beoordeelt de Hoge Raad of het recht correct is toegepast. Als de hoogste rechters oordelen dat het hof fouten heeft gemaakt, kunnen ze de uitspraak of delen daarvan vernietigen. Ze kunnen zelf een andere beslissing nemen, of de zaak terugverwijzen naar een ander hof. Als de Hoge Raad zich kan vinden in de uitspraak, is de zaak klaar.
Van Oosterhout: „Wij hopen dat de Hoge Raad duidelijke kaders geeft, die ook de juiste richting voor andere bedrijven aanwijzen.” Ze hoopt ook op indirecte effecten. „Het risicoprofiel van de fossiele industrie kan ermee worden vergroot.”