Meer dan een kwart van de landbouwgrond wordt verpacht oftewel verhuurd, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het deel dat voor zes jaar of korter wordt verpacht, is sinds 2008 verachtvoudigd. Dat zorgt voor onzekerheid bij de boeren die dit land verbouwen en werkt daarmee investeringen tegen, zegt Laura Bromet, het GroenLinks-PvdA-Kamerlid dat het plan samen met Thom van Campen (VVD) heeft gemaakt. „Als je een huis voor een jaar huurt, ga je ook de kozijnen niet vervangen.”

De twee partijen willen dat er een nieuwe vorm van pacht komt, de zogeheten loopbaanpacht. Die moet minstens 25 jaar duren en loopt af als de pachter de pensioenleeftijd bereikt. Kortere contracten moeten worden uitgefaseerd door ze goedkoper en daarmee onaantrekkelijker te maken voor de verpachter.

Tegelijkertijd willen GroenLinks-PvdA en VVD de pacht van natuurgronden flexibeler maken, zodat de voorwaarden tussendoor kunnen worden aangepast aan de natuur. „Denk aan het verhogen van het waterpeil of het aanpassen van de bemesting als dit nodig is voor natuurherstel”, staat in het plan.

Donderdagmiddag debatteert de Tweede Kamer over pacht. Meerdere bewindspersonen zeiden al aan hervormingen te werken, zegt Bromet. „Maar ze kwamen nooit met iets. Dan moeten wij het maar doen.” De initiatiefnota is nog geen wet, maar het kabinet reageert er in principe wel op. GroenLinks-PvdA en VVD kwamen anderhalf jaar geleden al met de grote lijnen van hun plan, en hebben die nu verder uitgewerkt.

Staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw) werkt ook aan nieuwe pachtregels en ziet de nota van GroenLinks-PvdA en VVD als „een van de bouwblokken voor het toekomstige pachtstelsel”, zei hij in het debat. Ook de staatssecretaris wil langjarige pacht aanmoedigen.

Rummenie zegt eind dit jaar een wet naar de Tweede Kamer te willen sturen. Kamerleden willen liever dat hij dat eerder doet, maar volgens de staatssecretaris wordt eind 2025 al lastig. „Er liggen nog wel een paar hele moeilijke punten.”