Dat de nieuwe Libanese president een christen zou zijn, was geen vraag. Dat is altijd zo: het moet volgens de grondwet. Die is na de verwoestende burgeroorlog in de jaren 90 opgesteld en vermeldt dat het staatshoofd van Libanon altijd een maronitische christen moet zijn.

Maar wie dan precies, dat was sinds oktober 2022 de grote vraag. Toen hing Michel Aoun de harp aan de wilgen, en het grote gesteggel over de opvolging begon. Maar liefst twaalf keer heeft het Libanese parlement geprobeerd een nieuwe president te kiezen, steeds zonder succes.

Dat dit zo’n delicate kwestie is, komt doordat Libanon een politieke lappendeken is van tegengestelde belangen. Oud-president Aoun stond bekend om zijn confronterende houding tegen Syrië, dat jarenlang de lakens uitdeelde in Libanon. Maar als president sloeg hij een meer verzoenende taal aan en knoopte hij ook relaties aan met Iran. Hij regeerde op basis van een door Hezbollah gesteund politiek blok, wat niet iedereen hem in dank afnam.

Die politieke verwikkelingen droegen bij aan de ingewikkelde politieke puzzel, en de Israëlische inval in het zuiden van Libanon die Hezbollah militair moest verslaan versterkte de complexiteit alleen maar.

Drie miljard dollar

De nieuwe president, Joseph Aoun (geen familie van de vorige president), zal naar verwachting veel minder toeschietelijk zijn naar het Iraanse kamp. Als aanvoerder van de Libanese strijdkrachten (LAF) ontving hij de laatste jaren veel hulp uit het Saudisch-westerse kamp. Met name uit de Verenigde Staten kwam veel steun, onder meer in de vorm van gepantserde voertuigen. Sinds 2006 hebben de VS het Libanese leger met zo’n 3 miljard dollar gesteund.

Dat de VS en andere regionale spelers dit doen, heeft een reden: alleen een sterk nationaal leger kan tegenwicht bieden aan de radicale sjiitische beweging Hezbollah. De VS, maar ook Amerikaanse bondgenoten in de regio zoals Saudi-Arabië, Egypte en Qatar, hebben dan ook flinke druk uitgeoefend dat de legerleider verkozen zou worden als nieuwe president.

Aoun, die deze vrijdag 61 jaar wordt, krijgt veel lof toegezwaaid voor hoe hij het leger heeft geleid, hoewel hij er nooit in geslaagd is de LAF daadwerkelijk uit te laten groeien tot een leger dat Hezbollah zou kunnen kooien.

In elk geval heeft Aoun als generaal een reputatie van onkreukbaarheid opgebouwd – iets wat van maar weinig Libanese politici te zeggen is. De corruptie in het land is wijdverbreid. Juist daarom kan Aoun volgens velen een man zijn die broodnodige stabiliteit gaat brengen in het land.

Staakt-het-vuren

De nieuwe president spreekt vloeiend Arabisch, Engels en Frans. Hij werd in 1964 geboren in een maronitisch gezin oostelijk van de hoofdstad Beiroet. Al op zijn negentiende begon hij zijn militaire carrière, waarna hij geleidelijk opklom, totdat hij in 2017 werd aangewezen als opperbevelhebber van de LAF.

Zijn verkiezing als president komt op een precair moment: het duurt nog maar twee weken totdat een staakt-het-vuren tussen Libanon en Israël afloopt. Die wapenstilstand was in november tot stand gekomen na de Israëlische inval in het zuiden van Libanon. Als het aan de VS en bondgenoten ligt, wordt het bestand verlengd, maar dat kan niet zonder de medewerking van de LAF. Dat juist de opperbevelhebber nu de nieuwe president is, biedt dan ook hoop.

Maar het staakt-het-vuren is slechts een van de vele ingewikkelde dossiers die op Aouns bordje terechtkomen. In het tot op het bot verdeelde Libanon is de taak van president er een waar maar weinig mensen hem om benijden.