Dossiers oorlogsarchief mogelijk langer van tevoren aan te vragen
De reserveringsmodule waarmee mensen een dossier uit het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) kunnen aanvragen, wordt op termijn mogelijk uitgebreid. Nu kunnen onderzoekers en nabestaanden tot 45 werkdagen vooruit een plek in de studiezaal reserveren, maar alle plekken zitten voortdurend vol. Het Nationaal Archief is daarom bezig om de termijn van 45 dagen te verlengen, zodat mensen verder vooruit kunnen plannen, laat een woordvoerder weten.
„We willen mensen meer perspectief bieden”, zegt hij. „Al moeten ze twee of drie maanden wachten, dan weten ze in ieder geval dat ze aan de beurt zijn.” De eventuele uitbreiding van de reserveringsmodule hangt nog wel af van onder meer de capaciteit bij het Nationaal Archief, dat het CABR beheert.
Sinds op 2 januari een register is gepubliceerd met namen van mensen die in het CABR voorkomen, is het constant druk in de studiezaal van het Nationaal Archief. Daar kunnen mensen de bijbehorende dossiers op aanvraag en onder voorwaarden inzien. Het omvangrijke CABR bevat de dossiers van zo’n 425.000 mensen die na de Tweede Wereldoorlog werden beschuldigd of verdacht van collaboratie.
In het online doorzoekbare namenregister bleken echter ook namen voor te komen van mensen zonder dossier, van wie dus onduidelijk is of en waarvan zij werden beschuldigd. Het Nationaal Archief zei maandag dat een deel van hen „per abuis” in de CABR-kaartenbak is beland omdat sommige instellingen binnen de bijzondere rechtspleging behalve verdachten ook slachtoffers en getuigen registreerden.
Ook meldde het archief dat de namen van alle mensen zonder dossier inmiddels preventief offline zijn gehaald. Het gaat om 25.000 namen, zo werd dinsdag bekend. Een woordvoerder licht toe dat het behalve om mensen zonder dossier ook kan gaan om namen die dubbel in het register stonden. Dat kon gebeuren doordat het CABR een samengesteld archief is, waarin de kaarten en namenlijsten van verschillende opsporingsdiensten en andere instellingen zijn samengevoegd. „Het is een rommelig archief”, aldus de woordvoerder.
Bij organisaties voor nabestaanden van verzetsmensen en voor de Joodse gemeenschap hebben zich vooralsnog niet veel mensen gemeld met zorgen over het namenregister. Het Centraal Joods Overleg verwijst mensen die daar vragen over hebben door naar het Nationaal Archief, zegt een woordvoerder.