Gemeenten hielden vorig jaar minder geld over
De Nederlandse gemeenten hebben in 2023 gezamenlijk 75,1 miljard euro uitgegeven, terwijl de inkomsten 76,7 miljard euro bedroegen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van nieuwe cijfers. Met 1,6 miljard euro is het overschot minder groot dan in 2022, toen gemeenten 3,7 miljard euro minder besteedden dan ze binnenkregen.
De inkomsten van gemeenten bestaan uit de inkomsten uit het gemeentefonds, de heffingsopbrengsten en overige baten. Vorig jaar lagen de inkomsten van alle gemeenten samen 3,5 miljard hoger dan in het jaar ervoor. De grootste toename was te zien bij de overige baten, die met bijna 1,5 miljard euro stegen naar 22,7 miljard euro. Dit kwam vooral doordat gemeenten een groter bedrag hebben gekregen van het Rijk voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Het gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten, steeg in 2023 met 1,1 miljard euro tot een totaal van 41,3 miljard euro. Met belastingen en heffingen haalden gemeenten vorig jaar 12,8 miljard euro op. De grootste stijgingen waren te zien in de opbrengsten uit de onroerendezaakbelasting, parkeerheffingen en de toeristenbelasting.
Gemeenten gaven vorig jaar 5,6 miljard euro meer uit dan in 2022. Meer dan 3 miljard euro daarvan was bestemd voor taken in het sociaal domein. Binnen dit domein stegen zowel de lasten voor de inkomensregelingen en participatie als de overige lasten. Daar vallen kosten onder die te maken hebben met onder meer de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), jeugdzorg, maatschappelijk werk, de aanpak van huiselijk geweld en vluchtelingenopvang. Met een totale uitgave van 33,1 miljard was het sociaal domein de grootste kostenpost van gemeenten. Op de tweede plaats stonden met 12,6 miljard euro de uitgaven voor taken binnen het domein bestuur en ondersteuning.
Het eigen vermogen van gemeenten is door het overschot van vorig jaar toegenomen van 39,7 miljard euro naar 41,3 miljard euro. Het eigen vermogen is het verschil tussen de waarde van de bezittingen en het vreemd vermogen, dat bestaat uit onder meer leningen en voorzieningen. De waarde van de bezittingen is vorig jaar met 4,7 miljard euro gestegen. Gemeenten hebben veel geïnvesteerd in infrastructuur en bedrijfsgebouwen, legt het CBS uit. De hoogte van het vreemd vermogen steeg van 60 naar 63 miljard euro. Vooral de vooruit ontvangen bijdragen van het Rijk zijn sterk gestegen.