„Het lot der kasteelen is evenmin te voorzien of te voorspellen als dat der menschen”, schreef de bekende Bosboom-Touissant in 1882. „Toch geven wij de hoop niet op, dat Westhoven nog eenmaal eene bestemming erlangen zal die aan zijn grootsch verleden beantwoordt.” Of ze haar zin heeft gekregen, valt te betwijfelen. Kasteel Westhove bij Domburg werd vorige week heropend als hostel.
Het slot ziet er majestueus uit. De slotgracht rimpelt, gordijnen hangen voor de boogvormige ramen. Een paard met op zijn rug een koene ridder galoppeert van een heuveltje. Pas bij de ophaalbrug valt het sprookje in duigen. Staatssecretaris Van der Laan (Cultuur) neemt in een 21e-eeuwse outfit de sleutel over die de ridder draagt, waarmee ze Kasteel Westhove voor heropend verklaart.
Het slot, waarschijnlijk uit de dertiende eeuw, bood ooit onderdak aan grootheden als Floris V, Karel de Stoute, Philips de Schone en Karel V. Sinds de heropening vorige week is het in gebruik bij de Stayokay-keten, die voor aantrekkelijke prijzen op bijzondere locaties overnachtingen biedt. En het moet gezegd: het heeft wat, slapen in een torenkamer. De inrichting oogt spartaans: geen overbodige poespas, maar slechts bedden en wat functioneel meubilair.
In de achterliggende jaren heeft het Walcherse slot een ingrijpende restauratie ondergaan. De buitenkant is gebleven wat hij was: een indrukwekkend middeleeuws kasteel, zij het vele malen verbouwd in de voorbije eeuwen. Aan de binnenkant zijn wat concessies gedaan: oude balken zijn verwijderd, sommige muren zijn waterpas gemaakt en het voorzieningenniveau is van hedendaagse kwaliteit.
„Die concessies vind ik helemaal niet erg”, zegt staatssecretaris Van der Laan desgevraagd. „Het kasteel heeft nu een duidelijke bestemming gekregen. Als een restauratie eindigt zonder dat de functie helder is, is het resultaat van de restauratie binnen de kortste keren weer weg.”
Sterker nog: om sowieso in aanmerking te kunnen komen voor een subsidie, moet een kasteel een hedendaags doel krijgen, zegt de staatssecretaris. „We investeren niet in projecten waarvan niet duidelijk is wat het moet worden. Daarbij proberen we zo veel mogelijk oorspronkelijke elementen te behouden. Dat er ook wat verloren gaat, dat hoort bij de afweging die je maakt. Ik heb liever iets minder dan helemaal niets.”
De bewindsvrouwe heeft Bosboom-Touissant in elk geval aan haar zijde. Het is alsof de negentiende-eeuwse auteur haar boek ”Het kasteel Westhoven in Zeeland” pas vorige week, na de restauratie, het licht deed zien. „Naderbij gekomen, over de steenen slotbrug getreden, maakt men alras de opmerking, ondanks voorburcht en voorplaats, dat er is toegegeven aan de eischen van onze tijd. En wie zal het wraken, als men verneemt dat juist zulke wijzigingen den dreigenden mokerslag van het geheel hebben afgeweerd?”
2005 is het Jaar van het Kasteel. Dit is deel 1 in een serie over kastelen die de laatste jaren een heel andere functie hebben gekregen. Volgende week dinsdag deel 2.
