Ondanks gunstige economische vooruitzichten kan de rust op de financiële markten snel omslaan. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwt hiervoor in het jaarlijkse Trendzicht-rapport. De toezichthouder benadrukt ook de aanhoudende zorgen over de positie van kwetsbare groepen, vooral bij nieuwe economische schokken.
Nederlandse huishoudens hebben zich weerbaar getoond tegen stijgende inflatie en rentes, merkt de AFM op. Dit is te danken aan overheidssteun na de uitbraak van de coronapandemie en de energiecrisis, loongroei, een krappe arbeidsmarkt en het feit dat veel huishoudens hun hypotheeklening met een langere rentevaste periode hebben uitstaan.
Maar er moet wel aandacht blijven voor de financiële positie van kwetsbare huishoudens, vindt de AFM, bijvoorbeeld door de langetermijneffecten van hogere rentes op schulden en de kosten voor levensonderhoud. Bepaalde groepen huishoudens zijn extra kwetsbaar, zoals die risicovol beleggen of grote persoonlijke leningen hebben.
De vergrijzing en toenemende diversiteit door migratie leiden ook tot veranderingen in financieel kwetsbare groepen. Nederlanders met een migratieachtergrond lopen bijvoorbeeld een hoger risico uitgesloten te worden door traditionele financiële partijen of onderverzekerd te zijn. Ook lopen zij een grotere kans op fraude door het gebruik van niet-gereguleerde partijen voor transacties naar het buitenland. Financieel kwetsbare ouderen, zoals ouderen met alleen een AOW, nauwelijks een extra pensioen en zonder eigen woning, verdienen door de vergrijzing ook extra aandacht.
Jongeren worden eveneens kwetsbaarder. Zij raken gewend aan schulden door het gebruik van diensten als gespreid betalen en nemen meer risico’s door overmatig te handelen in bijvoorbeeld crypto’s, stelt de toezichthouder.
Hoewel de inflatie daalt, blijft de economische groei beperkt, verwacht de AFM. De Nederlandse economie koelde vorig jaar onder meer af door hogere voedsel- en energieprijzen. Een ernstige recessie werd vermeden. Maar de rust kan snel voorbij zijn. De toezichthouder denkt dat verdere renteverlagingen worden uitgesteld als de inflatie aanhoudend hoger blijft dan de doelstelling van de ECB. Geopolitieke ontwikkelingen kunnen ook snel de rust op de financiële markten laten omslaan.