PVV, VVD, NSC en BBB hebben overeenstemming bereikt over de aanscherpingen in de asielplannen en de manier waarop die worden ingevoerd. De vier regeringsfracties kwamen tot een akkoord tijdens een urenlang overleg op het Catshuis onder leiding van premier Dick Schoof, meldden de fractieleiders na afloop. Het kabinet moet nog wel instemmen, maar daarvoor heeft het coalitiecompromis de weg geëffend.
De wijzigingen waren woensdag voorgesteld door PVV en NSC, de twee voornaamste tegenpolen, die met Schoof een compromis hadden ontworpen. Dat was nodig om de onenigheid tussen PVV en NSC op te lossen over de manier waarop de nieuwe asielmaatregelen zouden worden ingevoerd.
Woensdag werd duidelijk dat een noodwet, die de PVV graag wilde, na verzet van NSC van tafel is gegaan. Het wordt nu een gewone wet, waarover het parlement anders dan een noodwet wel vooraf een oordeel kan vellen. Tegelijk zijn de plannen uit het regeerakkoord en -programma om het aantal nieuwe asielzoekers in te dammen, uitgebreid en aangescherpt.
VVD en BBB moesten deze wijzigingen nog wel goedkeuren. In beide fracties leefden nog vragen over de maatregelen. De fractie van NSC stemde wel in met de voorstellen die hun tijdelijke voorvrouw Nicolien van Vroonhoven had afgesproken met PVV-leider Geert Wilders. De PVV-fractie volgt haar voorman, nemen de coalitiepartners doorgaans aan.
„We zijn eruit en blij toe”, zei Van Vroonhoven even na middernacht bij vertrek uit het Catshuis. „Wat mij betreft had het ook wel sneller gekund.” De lange zit „had niet gehoeven volgens mij”, aldus de waarnemend NSC-leider. Voor aanvang meenden de onderhandelaars het snel eens te kunnen worden.
Of VVD en BBB nog iets hebben veranderd aan het voorakkoord dat PVV en NSC hadden gesloten, wil geen van de onderhandelaars zeggen. VVD-leider Dilan Yeşilgöz wil niet meer kwijt dan dat ze „heel tevreden” is. BBB-collega Caroline van der Plas zegt er „heel blij mee” te zijn. „Het was een hele goede avond vanavond. Wij kunnen ermee leven.” Wat de lange zit heeft teweeggebracht „zullen jullie morgen zien”, aldus Van Vroonhoven.
„We zijn eruit”, plaatste PVV-voorman Geert Wilders op X.
De ministerraad wil zich later op vrijdag over de overeengekomen wijzigingen in het asielbeleid uit het regeerprogramma buigen. Daarna breekt het herfstreces aan en ligt politiek Den Haag een week stil. Het is nog onduidelijk of de Tweede Kamer volgende week zal terugkomen van reces om over de gewijzigde plannen te debatteren. De coalitieleiders wilden donderdagnacht nog niet op die mogelijkheid ingaan.
Zolang asielminister Marjolein Faber (PVV) mikte op het gebruik van het noodrecht om strenge asielmaatregelen te nemen, leek overeenstemming in de ministerraad buiten bereik. NSC-ministers als Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken) zouden die noodgreep, waarbij de vreemdelingenwet met een beroep op een ‘asielcrisis’ deels buiten werking zou worden gesteld, niet kunnen accepteren. Of alle ministers kunnen leven met de nieuwe voorstellen, moet blijken.