Buitenlandse uitzendkracht vaker op staande voet ontslagen
De afgelopen jaren zijn in de uitzendbranche verreweg de meeste werknemers op staande voet ontslagen. Niet-Nederlandse werknemers is dit veel vaker overkomen dan Nederlandse medewerkers. Dit komt volgens minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) naar voren uit cijfers van uitkeringsinstantie UWV.
In antwoorden op Kamervragen heeft de minister de uitstroom door ontslag op staande voet vanaf 2020 bij verschillende branches met elkaar vergeleken. Bij uitzendbedrijven gaat het jaarlijks om duizenden werknemers. In 2023 verloren 7470 werknemers om deze reden hun baan. In 2022 ging het om 7475 mensen, in 2021 om 6148 werknemers en in 2020 om 4237 personen.
Elk jaar lag het aantal niet-Nederlanders een stuk hoger dan het aantal Nederlandse werknemers. Bij arbeidsmigranten „is de kans groter dat zij niet weten wat hun rechten zijn en hierdoor kwetsbaar zijn voor onterechte ontslagen op staande voet”, schrijft Van Hijum. In 2023 hadden 6308 op staande voet ontslagen werknemers niet de Nederlandse nationaliteit. In 2022 waren dit er 6183, in 2021 waren dit 5036 werknemers en in 2020 ging het om 2930 mensen.
Procentueel gezien hebben uitzendkrachten echter minder vaak hun baan om deze reden verloren dan werknemers in bepaalde andere branches, aldus Van Hijum. In de uitzendbranche gaat het gemiddeld om ongeveer 0,8 procent van alle vertrekkende werknemers per jaar. In de slagersbranche bijvoorbeeld lag dit percentage in 2023 op zo’n 2,9 procent, maar was het aantal op staande voet ontslagen werknemers met 143 een stuk lager dan bij uitzendbedrijven.
De Arbeidsinspectie constateerde in mei na onderzoek bij een aantal uitzendbureaus met arbeidsmigranten in de vleesverwerkende industrie dat uitzendbureaus ontslag op staande voet misbruiken als constructie voor financieel gewin. Tweede Kamerlid Bart van Kent (SP) stelde daarop Kamervragen aan Van Hijum.
Bij ontslag op staande voet stoppen betalingen aan de werknemer direct en lopen werknemers bijvoorbeeld opgebouwd vakantiegeld mis. Voor uitzendbureaus is dat financieel gezien gunstig, maar werknemers zijn er de dupe van, zei de Arbeidsinspectie in mei. Zo verliezen werknemers ook hun recht op een werkloosheidsuitkering.
De Arbeidsinspectie wist volgens een woordvoerster niet dat zoveel mensen op staande voet zijn ontslagen en kan niet handhaven op misbruik hiervan. „Werkgevers en de uitzendbranche hebben de verantwoordelijkheid om ermee aan de slag te gaan.”
