Wegovy is bewezen effectief. Het middel leidt bij mensen met ernstig overgewicht tot gemiddeld 16 procent gewichtsverlies, bleek in 2022 uit de zogeheten STEP8-studie . Ook op de lange termijn is het medicijn, met de werkzame stof semaglutide, effectief. Na vier jaar zijn gebruikers gemiddeld nog 10 procent van hun gewicht kwijt, zo kwam in mei dit jaar naar voren uit een internationale studie .

Toch raadt  het Zorginstituut opname van Wegovy in het basispakket op dit moment af, zo valt te lezen in een vrijdag verstuurde brief aan minister Fleur Agema van Volksgezondheid. Het bestuursorgaan dat de overheid adviseert over welke zorg vergoed moet worden, vindt het namelijk onduidelijk of de kosten van Wegovy opwegen tegen de baten. De fabrikant heeft een kosteneffectiviteitsanalyse gedaan, maar het gebruikte model is volgens het Zorginstituut ondoorzichtig en slecht onderbouwd.

Het Zorginstituut vreest dat Wegovy een grote hap neemt uit het zorgbudget. Het medicijn kost ongeveer 2750 euro per jaar in de onderhoudsfase. Van de 7 miljoen mensen in Nederland met overgewicht komen er in theorie zo’n 4,2 miljoen in aanmerking voor het middel. De kosten kunnen daardoor oplopen tot 1,3 miljard euro.

Onrealistisch

„Dat is in het meest extreme scenario”, nuanceert prof. dr. Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog en hoogleraar obesitas aan het Erasmus MC. „Een meer realistisch scenario uit dat rapport komt uit op een schatting van 59 miljoen euro.”

Ze wijst erop dat mensen eerst een zogeheten gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) moeten volgen voordat ze volgens de  richtlijn in aanmerking kunnen komen voor gewichtsverlagende medicijnen. Tussen 2019 en 2024 zijn ongeveer 100.000 mensen gestart met een GLI, waarbij ze advies en begeleiding krijgen over gezonde voeding en beweging. „Dus die 4,2 miljoen is een onrealistisch aantal.”

Van Rossum vindt het teleurstellend dat het middel vooralsnog niet beschikbaar komt. „Ik had er graag een aantal patiënten mee behandeld.” De internist-endocrinoloog verwacht wel dat het middel in de toekomst groen licht kan krijgen, als de fabrikant nieuwe, duidelijkere gegevens en berekeningen aanlevert. Het Zorginstituut nodigt de fabrikant hier ook toe uit.

„Ik had er graag een aantal patiënten mee behandeld” - Prof. Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog bij het Erasmus MC

Bittere pil

Ook Natasja Wijling, covoorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Overgewicht en Obesitas, vindt het een bittere pil dat Wegovy voorlopig niet wordt vergoed. „Mensen met obesitas zijn vaak wanhopig en hebben al van alles geprobeerd, want niemand wil te zwaar zijn. Medicatie of een operatie zien ze als hun laatste redmiddel. Dan is het wrang dat er een middel bestaat dat helpt, maar niet wordt vergoed.”

Twee afslankmiddelen, bekend onder de merknamen Mysimba en Saxenda, worden al wel vergoed. Mysimba (naltrexon-bupropion) bestaat uit tabletten, die oraal worden ingenomen. Saxenda (liraglutide) moeten gebruikers –net als Wegovy– in de vorm van een spuitje toedienen. De middelen zorgen voor gemiddeld 5 tot 10 procent gewichtsverlies en zijn dus minder effectief dan Wegovy (semaglutide).

Prof. dr. Mireille Serlie, internist-endocrinoloog bij het Amsterdam UMC en aan Yale University in de VS, heeft weinig begrip voor het „ongenuanceerde” besluit van het Zorginstituut. „Het lijkt erop dat de kosten van het medicijn vooral de doorslag hebben gegeven. Ook in de VS, waar Wegovy massaal wordt gebruikt, gaan stemmen op dat het onbetaalbaar wordt. Op zichzelf begrijp ik het financiële argument wel, maar dan zou ik zeggen: vergoed het middel in eerste instantie alleen voor mensen met een hoog risico op complicaties door obesitas, zoals degenen met een hoge bloeddruk of een doorgemaakt hartinfarct.”

„Ook in de VS, waar Wegovy massaal wordt gebruikt, gaan stemmen op dat het onbetaalbaar wordt” - Prof. dr. Mireille Serlie, internist-endocrinoloog bij het Amsterdam UMC

Wegovy heeft positieve effecten op de lange termijn, die zich niet beperken tot gewichtsafname. Het middel vermindert het aantal beroerten en hartinfarcten bij mensen met hart- en vaatziekten en obesitas met 20 procent, zo bleek in december uit een studie .