Vieren, vrezen en voorbereiden op 75e verjaardag van NAVO in Washington
De 75-jarige herdenking van de NAVO-top van dinsdag tot en met donderdag in de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. was geen vrolijk verjaardagsfeestje. Donkere wolken pakken zich samen boven de militaire alliantie.
Op een historischer locatie had het bondgenootschap zijn verjaardag niet kunnen vieren. In het sierlijke Mellon Auditorium, waar in 1949 het Noord-Atlantisch Verdrag werd ondertekend, herdachten de NAVO-leiders dinsdag het 75-jarig bestaan van de militaire alliantie. „Rusland zal niet zegevieren. Oekraïne zal zegevieren”, was de boodschap van de Amerikaanse president Joe Biden tijdens de aftrap van de NAVO-top.
Een vrolijk verjaardagsfeestje was de driedaagse top niet. Donkere wolken pakken zich samen boven de alliantie. Allereerst intern. De bondgenoten moeten serieus rekening houden met een herverkiezing van Donald Trump als president van de Verenigde Staten. De eenheid van de NAVO zou daarmee op losse schroeven komen te staan.
Ook Oekraïne kan zijn borst natmaken. Trump heeft in het verleden gezegd de oorlog in het land „binnen 24 uur” te zullen beëindigen, mocht hij aan de macht komen. Hoe is onduidelijk. Maar het zou kunnen betekenen dat Trump, na zijn mogelijke herverkiezing, steun aan Kyiv stopzet, de Oekraïense regering dwingt tot onderhandelen en van Oekraïne eist de door Rusland veroverde gebieden als verloren op te geven.
Kruisraketten
De NAVO-bondgenoten laten het er niet bij zitten. Niet eerder maakten de bondgenoten zo duidelijk dat de weg van Kyiv naar NAVO-lidmaatschap „onomkeerbaar” is. Al mag de alliantie zich door aansluiting van Oekraïne niet laten meesleuren in de oorlog tegen Rusland, waarschuwen de VS en Duitsland.
Ook deden de NAVO-landen op de top verschillende toezeggingen voor langetermijnsteun aan Kyiv. Zo kwamen de bondgenoten overeen volgend jaar gezamenlijk voor 40 miljard euro aan militaire steun te geven. Ook is besloten om een commando op te richten voor het coördineren van de levering van militaire uitrusting en training door bondgenoten aan Oekraïne.
De VS, Nederland, Italië, Roemenië en Duitsland hebben ook toegezegd te zullen bijdragen aan een luchtverdedigingssysteem voor Oekraïne. De VS zijn onder meer van plan vanaf 2026 hypersonische kruisraketten in Duitsland te stationeren. Ook moet er een basis komen in het Duitse Wiesbaden om de levering van militair materieel en de training van Oekraïense troepen te coördineren.
Systeemrivaal
In de eindtekst van de top reppen de bondgenoten ook over China. Ze roepen Peking op te stoppen met het leveren van onderdelen die Rusland gebruikt voor de wapenproductie. In de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zegt China zich neutraal op te stellen, maar Moskou en Peking hebben sinds de invasie wel de banden aangehaald – vooral economisch. Terwijl de NAVO-leiders naar Washington vlogen, oefenden Chinese militairen aan de grens met Polen voor het eerst met Wit-Russische collega’s.
De NAVO slaat een steeds hardere toon aan richting China. De eindverklaring van de top van vorig jaar sprak nog de hoop uit dat China „een constructieve rol zou spelen” in het beëindigen van de oorlog in Oekraïne en de aanval zou veroordelen. Nu wordt Peking verantwoordelijk gehouden voor het voortduren van de oorlog.
In de concurrentie met „systeemrivaal” China verdiept de NAVO ook de samenwerking met partners in de Indo-Pacific. Japan, Zuid-Korea, Australië en Nieuw-Zeeland –die voor de derde keer op een NAVO-top aanwezig waren– werken al samen op onder meer het gebied van cyberverdediging. Nu gaan de bondgenoten ook samenwerken bij de gezamenlijke productie en het onderhoud van wapens, munitie, schepen en vliegtuigen.
