Zorgen over de komst van asielzoekers zijn volgens Schoof hoe je het ook wendt of keert „het springende punt”. De asiel- en migratiecijfers zíjn hoog, en de druk die ze leggen op onze samenleving ook, benadrukte hij.

Elke oplossing en elke aanpak begint wat hem betreft „met de erkenning van die realiteit”.

Schoof gaf daarmee aan dat migratie niet alleen voor de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB een belangrijk onderwerp is, maar ook voor hem persoonlijk als premier.

De zorgen van de kiezers gingen volgens Schoof verder „over het grote tekort aan huizen, de prijs van boodschappen, energie en de maandelijkse huur”. Luister en dóé er wat aan, was volgens hem de boodschap. „Die opdracht neemt het kabinet dat zich vandaag in deze Kamer presenteert uitermate serieus.”

Schoof benadrukte tijdens de formatie de zorgen te hebben gehoord over de vraag of het kabinet de rechtsstaat respecteert. Hij zei daar duidelijk over te willen zijn. „Dit kabinet staat voor de rechtsstaat”, aldus de nieuwe premier, waarbij hij onder meer aanhaalde zijn werkzame leven grotendeels in dienst te hebben gesteld van het beschermen van die rechtsstaat.

De afspraken die de coalitie over de rechtsstaat maakte, komen er in zijn ogen in de kern op neer dat de rechtsstaat voor alle vier de partijen een gegeven is, met als belangrijkste ankers de democratische vrijheden en grondrechten die in de Grondwet zijn vastgelegd. „Daar staan we voor, die garanderen we”, zei Schoof.

Zijn verzoek aan de bezorgde partijen was om niet te snel conclusies te trekken, maar het kabinet te zijner tijd te beoordelen op zijn daden.

Motie van wantrouwen

Aan oppositiepartij DENK was die oproep niet besteed. Lijsttrekker Stephan van Baarle dient een motie van wantrouwen in tegen het gehele nieuwe kabinet „met extreemrechtse denkbeelden in de gelederen”, zo kondigde hij woensdag aan. PvdD-voorvrouw Esther Ouwehand kondigde direct aan die te zullen steunen.

GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans kondigde woensdag aan het begin van het debat een motie van wantrouwen aan tegen de PVV-ministers Reinette Klever en Marjolein Faber, die in zijn ogen onvoldoende afstand hebben genomen van eerdere uitingen over omvolking. Als alle Kamerleden hun geweten laten spreken, moet de motie een meerderheid kunnen halen, aldus Timmermans woensdag.