Defensie onderzoekt het medegebruik van jachtvliegtuigen op luchthavens voor de burgerluchtvaart. De krijgsmacht heeft door oplopende militaire spanningen in de wereld de komende jaren meer ruimte nodig. Defensie zoekt verder locaties voor oefenterreinen, munitieopslagplaatsen en meer laagvlieggebieden voor heli’s.

Een lastige klus. De zoektocht van de krijgsmacht strijdt met plannen voor woningbouw, windmolens en wateropslag. Defensie presenteerde de plannen eind vorig jaar, afgelopen weekend kwam het ministerie met een concretere invulling.

„Burgers zitten in de piepzak over de mogelijke komst van F-35’s in hun achtertuin”

Het lastigste onderdeel vormen de jachtvliegtuigen. Ruim 2200 burgers, organisaties en lokale en provinciale overheden reageerden op de plannen. Een vijfde van de reacties ging over F-35-vluchten.

Defensie kan kiezen uit verschillende opties, zoals het uitbreiden van de huidige vliegbases Leeuwarden, Volkel, Woensdrecht of Eindhoven. Of het reactiveren van de slapende vliegbasis De Peel. Een andere optie is het medegebruik van civiele regionale luchthavens. Rotterdam en Maastricht vallen daarbij af, omdat daar al veel overlast is.

Defensie kijkt naar medegebruik van Eelde, Lelystad en Twente. Er is echter nog geen keuze gemaakt, benadrukt staatssecretaris Christophe van der Maat. Hij snapt de zorgen bij burgers en wil niet een paar provincies opzadelen met alle overlast. „We willen het een beetje eerlijk verdelen over Nederland.” Burgers maken zich zorgen over hun gezondheid en nachtrust. Ze willen ook weten of ze compensatie krijgen voor een toename van lawaai.

Laagvliegen

Organisaties tegen laagvliegroutes vanaf Lelystad Airport houden „alle ontwikkelingen nauwlettend in de gaten”, stelt Jaap Kloosterziel van stichting Red de Veluwe. Krijgt de regio nu F-35-herrie in plaats van het –afgewende–  Boeinglawaai? „Het is te vroeg om een standpunt in te nemen”, zegt Kloosterziel voorzichtig. „Dat besluit is nog niet genomen. En we weten niet eens óf er over de Veluwe wordt gevlogen, hoe vaak en hoe laag.”
De provincie Overijssel laat weten vanuit een „positieve grondhouding” verder te willen praten over het medegebruik van Twente Airport. Overijssel wil ook onderzoeken of het vliegveld als reserveluchthaven kan dienen.

Overijssel aast op de militaire toestellen om de luchthaven, die financieel in zwaar weer verkeert, een impuls te geven. Een meerderheid van Provinciale Staten sprak eerder uit dat de luchthaven een militaire functie moet krijgen. De luchthaven was decennialang een militair vliegveld.

Flevoland roept Defensie op belanghebbenden op korte termijn te betrekken bij het uitwerken van de plannen. ,Het vervolg van het proces blijven we aandachtig volgen en we blijven in gesprek.”

Afwijzend

De provincies Groningen en Drenthe, eigenaren van Groningen Airport Eelde, wijzen mogelijk medegebruik van het burgervliegveld af. ,Onze inwoners hebben al genoeg voor hun kiezen gehad bij de gaswinning”, zegt gedeputeerde Yvonne Turenhout bij RTV Drenthe.

De uitbreidingsplannen van Defensie botsen met plannen voor woningbouw en natuur, stelt de Commissie voor de Milieueffectrapportage (mer) in een advies aan het kabinet. „Iedereen snapt dat je geen laagvliegroutes boven steden als Rotterdam en Groningen moet inplannen. Maar in de afweging waar dan wél, moet je gevolgen voor het milieu en de leefomgeving nadrukkelijker meewegen”, zegt mer-voorzitter prof. Hans Mommaas.

Defensie organiseert in alle provincies informatiebijeenkomsten over de plannen voor de F-35, maar ook over de munitiedepots, oefenterreinen en laagvliegroutes. Het nieuwe kabinet hakt volgend jaar de knoop door. Tot die tijd zitten burgers in verschillende provincies in de piepzak.