De stap van Spanje, Ierland en Noorwegen om de Palestijnse staat te erkennen, komt niet uit de lucht vallen. Vooral de Spaanse regering lobbyt al maanden bij EU-partners om tot erkenning over te gaan. Tijdens een Europese tour in april ging premier Pedro Sánchez bij zijn potentiële bondgenoten in Noorwegen, Ierland, België en Slovenië langs om voor zijn plannen steun te vragen. Met succes, zo blijkt nu.

Spanje, Ierland en Noorwegen zijn niet de eerste Europese landen die de Palestijnse staat erkennen. Zweden was in 2014 het eerste EU-land dat besloot tot erkenning van Palestina over te gaan. Bulgarije, Cyprus, Tsjechië, Hongarije, Malta, Roemenië, Polen en Slowakije erkenden toen weliswaar ook al de Palestijnse staat, maar zetten die stap al in de nadagen van het communisme in 1988 – nog voor ze EU-lidmaatschap aanvroegen. Andere Europese landen die Palestina erkennen zijn, met uitzondering van IJsland en Vaticaanstad, allemaal voormalige Oostbloklanden.

Taboe

Nu ook Spanje, Ierland en Noorwegen de Palestijnse staat gaan erkennen, verwacht de Ierse Taoiseach (Iers voor premier) Simon Harris dat „de komende weken” meer Europese landen hun voorbeeld zullen volgen. Ook in België gaan stemmen op om tot erkenning van Palestina over te gaan. Het Belgische kabinet pleegde woensdag overleg over de kwestie, bevestigde een woordvoerder van premier Alexander De Croo. Later dit jaar volgt een uitspraak, is de verwachting.

Slovenië heeft ook steun uitgesproken voor erkenning van de Palestijnse staat. Samen met de leiders van Spanje, Ierland en Malta sprak de Sloveense premier Robert Golob 22 maart in een officiële  verklaring zijn „bereidheid uit om Palestina te erkennen”. De autoriteiten van Slovenië hebben zich niet op een datum vastgelegd.

De Franse president Emmanuel Macron gaf in februari aan dat erkenning van een Palestijnse staat „geen taboe is voor Frankrijk” . Zo’n 500 invloedrijke Fransen riepen de president vorige week in een brief op nu tot actie over te gaan. Volgens de Franse minister van Buitenlandse Zaken Stéphane Séjourné is het echter „niet het juiste moment”, zo reageerde hij woensdag. Wel is Parijs voorstander van een tweestatenoplossing, waarbij op termijn een Israëlische en een Palestijnse staat naast elkaar kunnen bestaan.

Strafhof

Net als Frankrijk benadrukken Duitsland en Nederland niet te zullen overgaan tot erkenning van Palestina, zolang er geen sprake is van een tweestatenoplossing. „Eenzijdige erkenning brengt een oplossing op dit moment niet dichterbij”, aldus het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag in een verklaring. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft echter  aangegeven niet te zullen meewerken aan een tweestatenoplossing. Erkenning van een Palestijnse staat door onder meer Nederland en Duitsland lijkt daarmee vooralsnog toekomstmuziek.

Duitsland kiest nog altijd de kant van Israël in de strijd tegen Hamas, bleek begin deze week. Berlijn reageerde maandag afwijzend op het verzoek van Karim Khan, de aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC), om arrestatiebevelen tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en diens defensieminister Yoav Gallant uit te vaardigen. De twee zouden zich schuldig maken aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in de strijd tegen Hamas. Ook Hamasleider Yahya Sinwar en andere Hamasfiguren moeten worden vervolgd, is Khans eis.  Het uitvaardigen van arrestatiebevelen zou betekenen dat de leiders worden opgepakt in landen die zich hebben aangesloten bij het strafhof.

„Gelijktijdige aanvraag van arrestatiebevelen tegen Hamas en twee Israëlische functionarissen wekt de valse indruk van gelijkstelling” - Ministerie van Buitenlandse Zaken van Duitsland

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde dat „de gelijktijdige aanvraag van arrestatiebevelen tegen Hamas en twee Israëlische functionarissen de valse indruk wekt van een gelijkstelling”. Ook onder meer de Britse premier Rishi Sunak, de Tsjechische premier Petr Fiala en de Oostenrijkse bondskanselier Karl Nehammer reageerden afwijzend op de oproep van Khan.

Er klonk ook steun vanuit Europa, onder meer uit Frankrijk. „Misdaden die in Gaza zijn gepleegd, moeten op het hoogste niveau worden vervolgd, ongeacht de daders”, reageerde de Belgische buitenlandminister Hadja Lahbib. Het Sloveense ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde dat vermeende oorlogsmisdaden „onafhankelijk en onpartijdig moeten worden vervolgd”.