In vijf jaar tijd is de verstandhouding tussen China en de Europese Unie flink verslechterd, merkte Xi maandag. De Franse president Emmanuel Macron probeerde nog vriendelijk te blijven. Maar Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, sloeg een harde toon aan: „Europa zal niet terugdeinzen voor het nemen van moeilijke beslissingen die noodzakelijk zijn om onze economie en veiligheid te beschermen”, waarschuwde ze.

Volgens Von der Leyen „overspoelen” met staatssteun gefinancierde elektrische auto’s uit China de Europese markt. Brussel startte daarom vorig jaar een antidumpingonderzoek naar de invoer van spotgoedkope stekkerauto’s van BYD, SAIC en Geely. Eurocommissaris voor Handel Valdis Dombrovskis stelt China extra importtarieven van 15 tot 30 procent in het vooruitzicht, die voor de zomervakantie moeten ingaan.

„Europa zal niet terugdeinzen voor het nemen van moeilijke beslissingen die noodzakelijk zijn om onze economie en veiligheid te beschermen” - Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie

Peking startte op zijn beurt in januari een onderzoek naar dumping van Franse cognac op de Chinese markt. Xi beloofde maandag echter geen extra importtarieven op de drank te zullen heffen. Als bedankje gaf Macron hem flessen cognac cadeau.

Rusland

Macron en Von der Leyen drongen er maandag ook bij Xi op aan Rusland te overtuigen de oorlog in Oekraïne te beëindigen – China weigert namelijk de Russische invasie openlijk te veroordelen. Peking moet ook stoppen met de export van technologieën die Moskou in de oorlog kan gebruiken.

Xi toonde zich echter niet bereid tot het doen van grote concessies. China draagt al constructief bij aan het vinden van een oplossing voor de oorlog in Oekraïne, vindt de Chinese leider. „We aanvaarden niet dat een derde land de schuld krijgt en wordt besmeurd”, zei hij.

Wel zou Xi zich volgens Macron positief hebben uitgelaten over een ”Olympisch bestand” in Oekraïne en Gaza tijdens de Olympische Spelen deze zomer in Parijs. Ook herhaalde de Chinese leider dat Peking Moskou geen wapens zal leveren, en zegde hij toe beter toe te zien op de export van goederen naar Rusland die zowel civiele als militaire toepassingen kunnen hebben.

Wat de Chinese beloften waard zijn, is de vraag. China voert de verkoop van onderdelen voor kruisraketten en drones aan Moskou juist sterk op; Washington dreigt daarom met sancties. Xi heeft vaker beloofd oorlogsinspanningen van Moskou niet te steunen, maar handelt daar volgens het Westen niet naar.

Jubileum

Dinsdag nam de Franse president zijn Chinese collega mee in een „persoonlijk uitje” naar de Pyreneeën om in informele setting te praten. Uiteindelijk kon de Franse president terug naar het Élysée met afspraken over lucht- en ruimtevaart, kernenergie, groene energie en kunstmatige intelligentie. De echte hete hangijzers –meningsverschillen over de oorlog in Oekraïne, handelsgeschillen en mensenrechten– zijn echter niet uit de lucht.

In de avond kon Xi stoom afblazen. De dag van aankomst was symbolisch: precies 25 jaar geleden raakten Amerikaanse bommen bij een NAVO-missie tijdens de Kosovo-oorlog de Chinese ambassade in de Servische hoofdstad. Op bezoek in Servië prees president Aleksandar Vučić hem als „vriend van Servië” en vertelde hem dat zijn land het Taiwanbeleid van China steunt. Vučić en Xi ondertekenden een gezamenlijke verklaring waarin afspraken werden gemaakt over onder meer de aanschaf van Chinese treinen en extra vliegverbindingen tussen de landen.

Ook in Hongarije viel Xi’s bezoek samen met een jubileum: donderdag was het twintig jaar geleden dat het land toetrad tot de EU. In Boedapest tekende Xi zestien samenwerkingsverbanden met Hongarije. Vrijdag kondigde hij in de Hongaarse stad Pécs een nieuwe fabriek aan van het Chinese Great Wall Motor voor de productie van elektrische voertuigen.

Argusogen

Xi ziet de samenwerking als „een nieuw startpunt om de bilaterale betrekkingen en samenwerking via een gouden kanaal naar een hoger niveau te tillen”. In een open brief in Hongaarse media prees hij het „onafhankelijke” buitenlandbeleid van Boedapest.

Dat EU-lidstaat Hongarije en kandidaat-lid Servië de vriendschappelijke samenwerking met China uitbouwen, wordt in Brussel met argusogen gevolgd. De Commissie probeert de EU-landen juist met wetgeving aan China’s monopolies te ontworstelen. Nu Boedapest en Belgrado roet in het eten gooien en een bruggenhoofd voor China in Europa vormen, wordt hen dat niet in dank afgenomen.