De Rehobothschool in Kootwijkerbroek groeit flink uit zijn jasje, schetst directeur B. Paanstra de situatie. „Al in 2019 lieten de prognoses zien dat we doorgroeien naar ruim 700 leerlingen. Op de officiële teldatum van 1 februari dit jaar zaten we op 736 leerlingen.” Deze komen behalve uit Kootwijkerbroek uit de wijde omtrek. De school biedt ruimte aan 635 leerlingen. Inmiddels zijn er twee units geplaatst om de leerlingen te kunnen bergen. „Er loopt een aanvraag voor nog twee units. De school zit echt bomvol.”

De school had een aanvraag ingediend voor een nieuwe school. De inspectie heeft deze inmiddels toegewezen. Waarom deze school in de regio Wekerom moet komen, is voor Paanstra geen vraag. „In overleg met scholen in Ede en Barneveld zijn we tot de conclusie gekomen dat deze regio nog een witte vlek is. Onze leerlingen komen hier vandaan; wij willen het onderwijs naar hen toe brengen, hun thuisnabij onderwijs bieden.”

Spanning

De directeur heeft de cijfers paraat. „We moesten voor toestemming 87 ouderverklaringen hebben, dat zijn er 99 geworden. We weten echter nog niet definitief waar de school moet komen. Daarover voeren we momenteel gesprekken met de gemeente Ede. We zijn blij met de toestemming, maar we weten ook dat dit spanning geeft bij de scholen in de regio.” Paanstra doelt op de onrust die is ontstaan bij de vier reformatorische Scholen met de Bijbel in de regio.

Voor de ouders die nu hun kinderen naar Kootwijkerbroek sturen, zijn die Scholen met de Bijbel geen optie, vervolgt de directeur. „Zij voeren een open toelatingsbeleid; alle leerlingen zijn welkom, als hun ouders de grondslag respecteren. Wij hebben een gesloten toelatingsbeleid. Bij ons zijn leerlingen welkom als hun ouders aangesloten zijn bij een van de kerken uit de achterban.”

Allard Waaijenberg, bestuursvoorzitter van de School met de Bijbel in Wekerom, noemt het open toelatingsbeleid een principiële keuze. „Ons ideaal is een christelijke school voor het hele dorp. Onze scholen hebben ook een reformatorische grondslag. We hebben grotendeels dezelfde achterban, we lezen uit de Statenvertaling, we zingen 1773 en we hanteren de Drie Formulieren van Enigheid.”

„Wij willen het onderwijs naar onze leerlingen brengen, hun thuisnabij onderwijs bieden” - B. Paanstra, directeur Rehobothschool Kootwijkerbroek

Paanstra betreurt het dat het niet is gelukt om tot samenwerking te komen met de vier Scholen met de Bijbel. Ook begrijpt hij hun zorg. „Het zijn scholen die al honderd jaar bestaan. Ze hebben een plek in de plaatselijke cultuur. Opa heeft er op school gezeten, vader ook en nu de kinderen. Dan komt er ineens een school bij. Dat voelt als concurrentie.”

Gestrand

Al eerder heeft een schoolcommissie van kerkenraad en ouders van de plaatselijke gereformeerde gemeente de mogelijkheid onderzocht om een reformatorische basisschool op te richten. Zij vinden de drie reformatorische scholen in De Valk, Wekerom en Harskamp niet reformatorisch genoeg. In 2011 liep de spanning hoog op. Later zijn er meer pogingen ondernomen, die eveneens zijn gestrand.

Waaijenberg erkent dat de Rehobothschool in Kootwijkerbroek „absoluut een legitiem probleem” heeft. „Ik ben er geweest. Je ziet de noodlokalen staan. Maar over de oplossing verschillen we van mening. Met name de gevolgen die een nieuwe school in Wekerom of omstreken voor onze scholen zal hebben, geven ons pijn.”

Waar zit die pijn dan in? Job van Roekel, directeur van de School met de Bijbel in Wekerom, verwacht dat meerdere gezinnen zullen overstappen naar de nieuwe school, als die er komt. „Ik heb afgelopen week kennismakingsgesprekken gevoerd. Ouders zullen dan door sociale druk en kortere reisafstand eerder de keuze maken voor een school met een gesloten toelatingsbeleid.”

Van Roekel vraagt zich af of het wel verantwoord is om een nieuwe school te starten tussen bestaande reformatorische scholen, nu de ruimte voor het christelijk-reformatorisch gedachtegoed kleiner wordt. Hij heeft berekend dat zo’n 35 procent van zijn leerlingen „gergem is. Die gaan straks een keuze maken voor de nieuwe school.”

Waaijenberg: „Het is een keuze voor onderwijs met gelijkgestemden of de confrontatie met de wereld om hen heen. Bovendien, wanneer we het behoudende deel kwijtraken, zal onze identiteit verschuiven. Daar zijn we echt bang voor.”

„De gevolgen van een nieuwe school in Wekerom voor onze scholen geven ons pijn” - Allard Waaijenberg, bestuursvoorzitter Scholen met de Bijbel

Bewuste keuze

Hoe groot de kans is dat de vrees van de Wekeromse school bewaarheid wordt, weet Paanstra niet. „Ik heb daar geen zicht op. Ouders die nu hun kinderen naar een van de Scholen met de Bijbel sturen, hebben die keuze bewust gemaakt. Als ze bij ons aankloppen, wil ik daarover wel een gesprek voeren.”

Van Roekel verwacht dat de komst van de nieuwe school voor onrust zal zorgen. „Vooral in de reformatorische gezinnen.” Paanstra vindt de onrust die de nieuwe school momenteel veroorzaakt „echt een superlastige kwestie”. Hij hoopt dat de bestaande scholen hun bestaansrecht behouden. „Een lichtpuntje is wel dat de school in Wekerom groeit.”

Van Roekel beaamt dat het bestaansrecht van zijn school niet in het geding komt, al zou het behoudende deel vertrekken. Waaijenberg: „Ik wil wel benadrukken dat de kwestie ons pijn doet. We worden er absoluut niet blij van. Tegelijk willen we alles doen om de onrust te minimaliseren. We willen echt niet rollebollend over straat gaan.”

„Zo’n 40 procent is gergem of zwaarder; die gaan straks een bewuste keuze maken” - Job van Roekel, directeur School met de Bijbel Wekerom

Goede gesprekken

In een reactie geeft Pieter Moens, bestuurder van de reformatorische besturenorganisatie VGS, aan dat de VGS sinds 2011 goede gesprekken heeft gevoerd met de schoolcommissie van kerkenraad en ouders van de plaatselijke gereformeerde gemeente en de verschillende schoolbesturen in de regio. ,Daarbij zijn oud-SGP-voorman Bas van der Vlies, ds. P. Mulder en ds. J. Schippers nauw betrokken geweest. Er was toenadering. Beide kanten leerden elkaar beter verstaan. Het toelatingsbeleid bleek destijds het belangrijkste punt van verschil te zijn.”

Er is nu echter een element bij gekomen: ,En dat is de enorme groei van de Rehobothschool in Kootwijkerbroek. Zij hebben groen licht om een dependance of nieuwe school te starten in de omgeving van Wekerom”, vervolgt Moens.

,Ik snap dat dit in het behoudende deel van de achterban voor een dilemma kan zorgen. Maar gezien de decennialange binding tussen de School met de Bijbel en het dorp, verwacht ik niet dat ouders de overstap naar de nieuwe school zomaar zullen maken. Die vrees hoeft er niet te zijn, hoewel het zeker uitmaakt hoe de ouders hierin staan”, vindt de VGS-bestuurder.

,Ik heb het proces van heel dichtbij meegemaakt. Jarenlang is er op een respectvolle manier met elkaar omgegaan. Die houding is wat mij betreft leidend voor de toekomst.”