„Het mag geen verrassing zijn dat ik Donald Trump dit jaar niet zal steunen”, aldus Pence, die gedurende zijn vier jaar als tweede man in het Witte Huis volstrekt loyaal is geweest aan president Trump.

In een interview met Fox News zei Pence dat zijn vroegere chef nu een agenda nastreeft die in strijd is met de conservatieve waarden waarvoor ze destijds stonden. Hij constateerde dat er „diepgaande meningsverschillen” tussen hem en Trump zijn.

De oud-vicepresident noemde concreet de weigering van Trump te beloven de staatsschuld te zullen aanpakken „en het terugdeinzen om het menselijk leven voor alles te beschermen”. Daarmee doelde Pence op de aarzeling van Trump om zich achter een algemeen verbod op abortus te stellen.

Ook laakte de voormalige vicepresident de draai die Trump heeft gemaakt op het punt van de aanpak van TikTok , het socialemediaplatform dat Chinees eigendom is. Als president probeerde Trump de applicatie te verbieden, tenzij deze werd overgenomen door een Amerikaans bedrijf. Nu hekelt Trump een wetsvoorstel in het Congres dat het moederbedrijf van TikTok, ByteDance, wil dwingen onderdelen te verkopen.

Poetin

Bekend is ook dat Pence grote moeite heeft met Trumps houding jegens de agressieve politiek van Poetin. De oud-vicepresident keert zich tegen de opvatting van Trump en veel Republikeinen dat er een punt gezet moet worden achter de hulp aan Oekraïne.  Verder wees hij de Republikeinen op het risico dat de partij „vervalt” tot een populistische beweging.

Hij waarschuwde voor „het sirenenlied van het populisme dat op veel plaatsen in de VS valt te horen”. Volgens Pence is het populisme „weinig anders is dan een verzameling van persoonlijke grieven en opruiende verontwaardiging.” „Mocht het nieuwe populisme van rechts onze partij in de greep krijgen en leidend worden, dan zal de Republikeinse partij zoals we die kennen ophouden te bestaan. En het lot van de Amerikaanse vrijheid komt dan in gevaar.”

De breuk tussen de voormalige president en vicepresident ontstond op 6 januari 2021, toen Pence besloot om niet, zoals Trump wilde, de verkiezingsresultaten van 2020 ongeldig te verklaren. Trump weigerde die dag maatregelen te treffen toen de bestormers van het Capitool opriepen om Pence op te hangen en zijn familie nadrukkelijk in gevaar was. Pence zelf weigerde die dag in te gaan op de aandrang van zijn beveiligers om het Capitool te verlaten, omdat hij bang was dat dit vacuüm de Capitoolbestormers de kans zou geven de macht te grijpen. „Een moedige daad, die nauwelijks is opgemerkt”, zei senator Mitt Romney later.

Ontrouw

Het contact tussen Trump en Pence na deze roerige dag is minimaal geweest. Trump verweet Pence ontrouw. „Ik heb hem gekozen, hem tot vicepresident gemaakt. Maar mensen in de politiek kunnen erg ontrouw zijn”, zei Trump later.

Pence heeft in de achterliggende jaren weinig gezegd over de gebeurtenissen. Wel zei hij bij de lancering van zijn eigen campagne voor de presidentsverkiezingen, zomer vorig jaar: „Iedereen die zichzelf boven de grondwet stelt, mag nooit president van de Verenigde Staten worden.”

Desondanks beloofde Pence in oktober vorig jaar, toen hij een punt zette achter zijn eigen campagne, dat hij de uiteindelijke kandidaat van de Republikeinse partij zou steunen. Daar is hij vorige week dus op teruggekomen. Op wie hij wel gaat stemmen, wil Pence niet zeggen. In ieder geval niet Biden. „Ik blijf Republikein”, zei hij.

In plaats van campagne te voeren voor Trump, gaat Pence de rest van het jaar samen met de groep Advancing American Freedom werken aan het uitzetten van een „brede conservatieve agenda”. Vorige maand kondigde deze groep aan 20 miljoen dollar te investeren in het bestrijden van de „drift van de Republikeinse partij naar populisme”.

Iedereen die zichzelf boven de grondwet stelt, mag nooit president van de VS worden