Mariëtte Hamer: Het meest raakte me hoe vrouwen worden beoordeeld op hun uiterlijk
Je baas die zomaar zijn arm om je schouder slaat of een collega die een seksueel getinte toespeling maakt op je kleding: seksueel grensoverschrijdend gedrag kent vele vormen. Daarom is gesprek zo belangrijk, vindt regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld Mariëtte Hamer.
Het aantal incidenten van grensoverschrijdend gedrag is inmiddels talrijk, en niet alleen in de tv-wereld. Een op de tien werkenden heeft het afgelopen jaar op de werkvloer te maken gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag, nog eens twee op de tien hebben ervan gehoord of gezien bij een ander. Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau Ipsos I&O, dat eerder deze week verscheen. Gesprek op de werkvloer is hoognodig. Daarom is de overheid dinsdag een campagne gestart.
Welk voorbeeld van ongewenst gedrag dat u als regeringscommissaris tegenkwam, maakte de meeste indruk op u?
„We zagen tal van voorbeelden, zoals ongevraagd aanraken of in de billen knijpen. Als adviseur van de commissie-Van Rijn was ik betrokken bij het onderzoek naar ongewenst gedrag in de omroepwereld. Het meest raakte me hoe vrouwen worden beoordeeld op hun uiterlijk. En dat er bijvoorbeeld van hen wordt verwacht dat ze beschikbaar zijn voor dates na werktijd. Dat is in de tv-wereld echt een patroon.
Wat ik breder zie, is dat melders, vaak vrouwen, eerst denken dat zij zelf schuldig zijn aan wat hen is overkomen. Ze schamen zich ervoor. Doen ze uiteindelijk een melding, dan wordt er soms niets mee gedaan. Dat is echt traumatisch. De slachtoffers zijn daardoor vaak degenen die opstappen.”
Wat is de belangrijkste boodschap van deze campagne?
„Het allerbelangrijkste is: ga respectvol met elkaar om. Let op de ander, reflecteer op je eigen gedrag. Voor de een is een zoen op de wang of een amicale hand op de schouder een hartelijke uiting, terwijl dit voor een ander heel vervelend kan zijn. De beste manier om ongewenst gedrag te voorkomen is door met elkaar in gesprek te gaan.”
Zijn er ook bedrijven die hier niets mee hoeven, omdat het bij hen goed gaat?
„Wij zeggen eigenlijk altijd: Ga er maar van uit dat seksueel grensoverschrijdend gedrag ook in jouw organisatie voorkomt. Dat er geen meldingen zijn, betekent niet dat er geen gevallen zijn. Melden is heel moeilijk.”
Een derde van de Nederlanders vindt dat er in de media te veel aandacht is voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wat vindt u daarvan?
„Ik kan dat wel begrijpen. Er wordt momenteel heel veel over dit thema gesproken, op een manier waarvan ik soms denk: moet dat nu zo? Op de dag dat het rapport van de commissie-Van Rijn uitkwam, ging het bijvoorbeeld aan talkshowtafels bijna de hele avond over de vraag of Matthijs van Nieuwkerk mag terugkomen of niet. Het zou volgens mij moeten gaan over wat de slachtoffers hebben meegemaakt, en over hoe we zoiets in de toekomst kunnen voorkomen.”