Wethouder Schouwen-Duiveland in opspraak
Politici moeten scherp oog blijven houden voor integriteit. Ook al gaat het in Nederland relatief niet vaak mis. Dat zegt trainer John Bijl naar aanleiding van het bouwverbod en de dwangsommen die wethouder Schot van Schouwen-Duiveland en haar man opgelegd hebben gekregen vanwege overtreding van de regels.
Paula Schot (SGP), wethouder sinds 2020, en haar man kregen de maatregelen opgelegd bij de verbouwing van het rijksmonument dat ze in Zierikzee hebben aangekocht, omdat op meerdere punten is afgeweken van de vergunning. Daarnaast is op een onzorgvuldige manier asbest verwijderd. De gemeente bevestigt de berichtgeving van Omroep Zeeland hierover.
Gemeenteraadsleden verklaarden tegenover de omroep dat ze vooralsnog geen reden zien om het vertrouwen in de wethouder op te zeggen, onder meer omdat het een privézaak zou zijn. „Theoretisch hebben ze gelijk”, zegt trainer Bijl van het Periklesinstituut in Rotterdam, dat lokale politici begeleidt in het verbeteren van het politieke proces. „Op papier klopt het. Maar inwoners verwachten van hun bestuurders een hogere standaard. Een wethouder die zich niet aan de wet houdt, dat mag je opvallend noemen.”
De integriteit van politici krijgt sinds eind jaren negentig meer aandacht dan voordien, zegt Bijl. „Gelukkig is dat het geval, al verschilt het wat per provincie. En gelukkig gaat het in Nederland niet echt vaak mis, dat laten internationaal vergelijkende onderzoeken zien. Dat is echter geen reden om op onze lauweren te gaan rusten, want het gaat om het aanzien van de politiek.”
Integriteit kan volgens Bijl een „knap ingewikkeld” onderwerp zijn. „Neem iemand die lang voorzitter van een sportvereniging is geweest en dan raadslid of wethouder wordt. Als hij die sport dan aandacht geeft of er iets voor regelt, kan hij al snel het verwijt krijgen dat hij dit vanwege zijn interesse of zijn netwerk doet.”
Twee weken geleden besloot de gemeenteraad van Zaltbommel geen integriteitsonderzoek rond burgemeester Van Maaren in te stellen. De burgemeester bleek zich ook niet aan de regels te hebben gehouden die voor een rijksmonument gelden: hij mocht alleen achterzetramen plaatsen, maar in plaats daarvan liet hij nieuwe kozijnen met dubbel glas aanbrengen.
Als een bestuurder zich niet aan de wet houdt, is de integriteit in het geding, zegt Bijl. Of hij ermee wegkomt, hangt van „omstandigheden en intenties” af. „Iemand kan een foutje in zijn belastingaangifte maken óf moedwillig de belasting ontduiken, dat maakt nogal verschil. De gemeenteraad moet twee dingen beoordelen: kan de burgemeester of wethouder zijn werk nog goed doen en vinden we dat deze vlek op iemands cv past bij het imago dat de overheid wil uitstralen.”
Volgens een verklaring van wethouder Schot heeft ze zich buiten de vergunningaanvraag en verbouwing gehouden. „Maar als eigenaar blijf je verantwoordelijk.”
„Er is verschil tussen schuldig en verantwoordelijk”, zegt Bijl. „Ik kan me voorstellen dat de gemeenteraad in Schouwen-Duiveland wil weten hoe de wethouder heeft gehandeld op het moment dat duidelijk werd dat de verbouwing niet volgens de regels verliep.”