Wat is UNRWA precies?

Rond de stichting van de staat Israël in 1948 kwam een grote Palestijnse vluchtelingenstroom in het Midden-Oosten op gang. Om hen hulp te bieden werd het United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East, zoals UNRWA voluit heet, in december 1949 opgericht. De Verenigde Naties schatten dat aantal destijds op circa 750.000. Vorig jaar kwamen een kleine 6 miljoen Palestijnen voor hulp van UNRWA in aanmerking. Israël betwist dat laatste cijfer overigens. Jeruzalem erkent alleen de nog in leven zijnde vluchtelingen van 1948. Dat zijn er enkele duizenden.

UNRWA heeft zo’n 13.000 medewerkers, van wie de overgrote meerderheid Palestijn is. De organisatie runt scholen en klinieken en biedt allerlei sociale voorzieningen, voornamelijk in Palestijnse vluchtelingenkampen.

Waar wordt UNRWA momenteel van beschuldigd?

Israël heeft de VN vorige maand informatie verschaft over mogelijke betrokkenheid van zeker dertien medewerkers van UNRWA bij de aanslagen die de Palestijnse terreurbeweging Hamas op 7 oktober vorig jaar op Israël uitvoerde. Volgens een inlichtingenrapport zou een aantal van hen actief hebben deelgenomen aan ontvoeringen; anderen zouden hebben geholpen bij het uitdelen van wapens en het verlenen van logistieke ondersteuning bij de terreuroperatie.

Wat zijn de gevolgen?

Negen van de dertien verdachten zijn ontslagen; een van hen is overleden en de identiteit van de anderen moet nog worden achterhaald. UNRWA-topman Philippe Lazzarini heeft een onderzoek naar de zaak ingesteld via de interne VN-instantie die zich met dit soort zaken bezighoudt.

Intussen hebben dertien landen, waaronder Nederland en de Verenigde Staten, de financiering van UNRWA opgeschort. Andere staten, waaronder Spanje, hebben juist extra geld toegezegd omdat zij vinden dat de noodhulp aan de Palestijnse bevolking in de Gazastrook niet in gevaar mag komen.

Wat speelt er nog meer rond UNRWA?

Het is niet voor het eerst dat UNRWA onder vuur ligt. Israël zegt al jaren dat de organisatie banden heeft met Hamas en een actieve rol speelt in haatzaaierij tegen de Joodse staat. Het Europees Parlement uitte in december nog forse kritiek op de antisemitische inhoud van Palestijnse schoolboeken die op UNRWA-scholen worden gebruikt.