Rouwen om rauwe werkelijkheid van de schepping
Toen Lysanne van de Kamp (33) uit Ede haar zoontje Boas in 2020 na de geboorte in haar armen sloot, kwam de gebrokenheid van de schepping hevig op haar af. „Het was overweldigend en existentieel.”
Boas zou het jaar 2100 kunnen gaan meemaken, besefte ze. „Hoe ziet de wereld er dan uit? Ik merkte dat ik de hoop verloor dat mijn zoon zou opgroeien in een stabiele wereld. De schepping is serieus ziek en kampt met diverse crises. De leefbaarheid voor mensen en andere schepselen op de aarde wordt ernstig bedreigd”, zegt Van de Kamp. Haar boek ”Scheppings(t)rouw” ligt sinds deze week in de boekhandels.
De geboorte van haar zoon viel voor de projectleider bij Micha Nederland min of meer samen met twee andere bewustwordingsmomenten. „Tijdens het schrijven van een column overviel het me dat er al diverse planetaire grenzen (die gaan over leefbaarheid van de aarde, MK) zijn overschreden. Ook kwam in de zomer van 2021 het klimaatrapport van het IPCC uit. Zeer alarmistisch. Het betekende voor mij een mentaal kantelpunt. Ik rouwde over de schepping. Een wirwar aan emoties kwam los. Ik was boos, ik was verdrietig. Het ging diep en ik vond het eng. Wat ik daarbij lastig vond: in christelijk Nederland lijkt het verliezen van de hoop een taboe. Want er is toch hoop omdat Jezus terugkomt? Ik kreeg vragen en ging op onderzoek uit.”
Schreef u daarom dit boek?
„Schrijven is voor mij een manier om me te uiten, om dingen een plek te geven. Het boek was in eerste instantie vooral een persoonlijke zoektocht. Ik durfde het in eerste instantie niet te publiceren, maar meelezers waren enthousiast en moedigden me aan dat toch te doen.”
Welke tips heeft u als het gaat om scheppingsrouw?
„Mijn belangrijkste tip: ga het proces aan en doe dat niet alleen. Praat erover met anderen. Probeer een manier te vinden om je te uiten. Ik zou het mooi vinden als mijn boek daarvoor handvatten biedt. Ook wil ik handelingsperspectief geven. Zo geloof ik inmiddels dat hoopvol zijn betekent dat je een actieve levenshouding hebt. Alleen zeggen dat er hoop is voor de schepping en vervolgens in je luie stoel blijven zitten, dat vind ik geen hoop. Als je verlangt naar herstel wil je daar toch ook aan bijdragen?”
Waarom koos u de titel ”Scheppings(t)rouw”?
„We kozen een lettertype waardoor de letter t een kruis lijkt. Daarmee laat de titel precies het spanningsveld tussen hoop en wanhoop zien waarover het in dit boek gaat. Als het gaat over de schepping hebben we alle reden om wanhopig te zijn. Toch is er het kruis dat hoop geeft. God is trouw aan Zijn schepping. De titel wijst er ook naar dat wij als mensen trouw mogen blijven aan onze roeping en verantwoordelijkheid in de omgang met de schepping.”
U ervaart de milieucrises heel sterk. Hoe gaat u ermee om dat het klimaat en milieu veel mensen niets doet en niets zegt?
„Persoonlijk vind ik het lastig te begrijpen dat de achteruitgang van de schepping christenen niet aan het hart gaat en dat, als je naastenliefde belijdt, je onbewogen kunt blijven met de klimaatrampen die mensen treffen. Tegelijk geloof ik dat het heel menselijk is je af te sluiten voor iets dat zo heftig is dat je het amper kunt bevatten. Ik neem dat zulke mensen niet kwalijk. Toch geloof ik dat het belangrijk is dat we er meer over gaan praten met elkaar.”
Hoe bent u zelf bezig met zorg voor de schepping?
„Mijn man en ik proberen onze levensstijl stap voor stap aan te passen naar een duurzame manier van leven, bijvoorbeeld door minder spullen te kopen en minder te reizen. Qua voedsel kopen we dat wat goed is voor iedereen, zowel voor de boer, de bodem als de insecten en onze eigen gezondheid. Ik kom amper in winkels, ook niet in de supermarkt. Via Hofweb, een corporatie met tachtig biologische boeren, eet ik zoveel mogelijk lokaal en seizoengebonden. Soms moet een boer honderden kilo’s appels kwijt, die door hagel zijn gebutst. Dan krijgen we als klanten een oproep om een aantal kilo appels te kopen. Zo voorkomen we samen voedselverspilling.”
Als het gaat om de omgang met de schepping is bekering van belang, schrijft u. Wat is daarvoor nodig?
„De eerste stap is dat we bereid zijn om de zorgelijke situatie onder ogen te komen. Vervolgens moeten we onszelf toelaten dat we onze emoties uiten. Als je berouw voelt over jouw persoonlijke bijdrage aan de achteruitgang van de schepping, kan er iets gaan veranderen in je hart. Bekering blijft voor mij iets dagelijks.”
Scheppings(t)rouw, Lysanne van de Kamp; uitg. Buijten & Schipperheijn Motief; 224 blz.; € 22,90.