Yeşilgöz begon afgelopen zaterdag. Tijdens het VVD-congres in Noordwijkerhout stelde ze: „Als je heel vakkundig boze berichten de wereld in stuurt, kun je er zelfs verkiezingen mee winnen.” Wilders las deze uitspraak ook en stelde op X: „Zure Yeşilgöz sneert, niemand in de zaal reageert.” De PVV’er voegde daar nog aan dat hij voorstander is van een rechts kabinet, maar hij uitte daarbij wel een klein dreigement bij: „Ik hoop dat het lukt, zodat nieuwe verkiezingen niet nodig zijn.” En dat leidde weer tot verbazing bij Yeşilgöz.

Een keer eerder botsten VVD en PVV. Dat was na het aannemen van de spreidingswet door de Eerste Kamer. Daar was de PVV niet van gediend en vond dat daarvoor aan de onderhandelingstafel een oplossing gevonden moest worden. Het debat daarover lijkt nu geluwd.

Andere toon

Opmerkelijk was verder dat de onderhandelaars en informateur Plasterk maandag een andere toon aansloegen over het verloop van de besprekingen. De afgelopen weken repten de onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB vaak over „een goed gesprek”’ en meldden ze: „morgen praten we verder”.

Maar maandag sprak PVV-leider Wilders ineens over „harde onderhandelingen”. Overigens wilde hij daar niet verder op ingaan. Op X verklaarde de PVV’er zich nader: „Het zijn spannende tijden, deze weken. Er staat veel op het spel en het zijn harde onderhandelingen.”

NSC-voorman Pieter Omtzigt sprak maandag na afloop van de besprekingen ook over „pittige gesprekken” tussen zijn partij NSC en PVV, VVD en BBB. Ter verklaring voegde hij eraan toe: „Het zijn verschillende partijen.”

Informateur Plasterk sloot zich daarbij aan. Vooral op het gebied van financiën gaan de onderhandelingen er soms „stevig” aan toe: „Geld is, omdat het raakt aan alles wat je wilt, altijd een belangrijk onderwerp.”

Van de partijen aan tafel heeft alleen de VVD zijn verkiezingsprogramma laten doorrekenen. PVV, NSC en BBB deden dat niet, waardoor de gevolgen van hun plannen voor de schatkist ongewis zijn. De VVD hamert ook op bezuinigingen, maar daar is de PVV niet voor.

Plasterk vindt dat er wel voortgang zit in de gesprekken. Dat het er soms nog hard aan toegaat, vindt hij erbij horen. „Het zou een slecht teken zijn als er níét stevig werd gepraat.”

De informateur wilde niet ingaan op het gekibbel tussen Geert Wilders en Dilan Yeşilgöz. Partijen hebben volgens Plasterk de behoefte om af en toe de onderlinge verschillen te blijven benadrukken. „En daar heb ik alleen maar waardering en respect voor.”

Tijdpad

Ondertussen begint de tijd voor informateur Plasterk te dringen. Hij heeft beloofd begin februari verslag uit te brengen van de onderhandelingen. Maar mogelijk gaan de partijen ook volgende week verder met hun besprekingen. Plasterk zal dan rond 10 februari zijn verslag opstellen. De Tweede Kamer wil daarover uiterlijk op 15 februari met de informateur in debat.