Een verblijf van twee weken in Tbilisi leert dat de Georgische hoofdstad zich afkeert van Rusland. „Wij horen al millennia bij Europa.”
Een wandeling door nachtelijk Tbilisi voelt als een duik in een grote lichtzee. De opvallend felle blauw-geelkleurige verlichting –de kleuren van de Europese vlag– verwijzen nadrukkelijk naar de recente toekenning aan Georgië van de status van kandidaat-lidstaat van de Europese Unie.
Dit heeft tot een enorme Europamania geleid onder de bevolking. Zelfs de nieuwjaarsboom op het centrale stadsplein wordt gesierd met de lichtgevende tekst ”European city”. En het traditionele nieuwjaarsfestival in hartje centrum startte met de 5e symfonie van Beethoven, oftewel het Europese volkslied.
Inderdaad zijn de meeste mensen op straat positief over de status die hun land is toegekend en ze geloven heilig in een Europese toekomst voor Georgië. „Wij zijn al decennia bezig met de invoering van pro-Europese maatregelen”, vertelt Irakli. „Wij leren op school Engels als belangrijkste buitenlandse taal en de geschiedenis van Europa. Onze waarden en normen liggen daar en niet in Rusland.”
„Wij horen al millennia bij Europa”, zegt Otari. Hij verwijst daarbij naar de klassieke oudheid, toen de Grieken de Georgische kust bevolkten en Georgië een integraal onderdeel zou zijn geweest van het oude Griekenland. „Iedereen weet dat het mythologische verhaal Het Gulden Vlies zich deels in Georgië afspeelde en Medea een Georgische prinses was.”
Oekraïense vlaggen
Zeker is het feit dat Georgië van oudsher een multinationaal land is waar altijd vele volkeren in harmonie samenleefden. Georgiërs geven inderdaad graag hoog op van hun gastvrijheid, ook jegens niet-Georgiërs. Ook nu wonen er in het land naast Georgiërs ook een redelijk grote Armeense en Azerische minderheid. En sinds de Russische inval in Oekraïne nam het aantal Russische en Oekraïense ingezetenen snel toe. Zo rijden er op straat veel auto’s met Russische kentekens, hangen overal Oekraïense vlaggen en openden recent de nodige Oekraïense restaurants hun deuren.
Maar ook zijn er overal in de stad anti-Russische slogans. Menig uitgaansgelegenheid kom je alleen binnen als je je publiekelijk tegen Vladimir Poetin uitspreekt. In een nachtclub in het centrum krijg je als bezoeker zelfs een Russischtalige leus tegen de Russische president op je pols gestempeld.
„Wij hebben er geen bezwaar tegen dat Russische pacifisten en dissidenten zich hier vestigen”, vertelt Nino. „Maar er zijn ook veel Russen die hier uitsluitend komen om hun geld veilig te stellen door dit massaal in ons onroerend goed te beleggen. En vervolgens gedragen ze zich hier alsof dit hun eigen land is waar zij de lakens uitdelen en zich arrogant mogen opstellen jegens ons, de Georgiërs. Maar daar zijn wij niet van gediend.”
Ook anderen vertellen dergelijke verhalen, duidelijk is dat de Georgische gastvrijheid hier een grens heeft bereikt. Dit verklaart ook mede waarom zoveel Georgiërs nadrukkelijk tegen hun eigen regering zijn. Deze voert een opvallend pro-Russisch beleid. Zo zijn er geen sancties tegen Rusland –de winkelschappen liggen vol met Russische producten– en kan men rechtstreeks op Rusland vliegen. Alleen al op het vliegveld zijn veel Russische toeristen, niet zelden uit het verre Siberië.
Georgië is inderdaad een paradijs voor Russische bezoekers. Er heerst nog steeds een zekere mate van tolerantie jegens hen en een groot deel van de (oudere) Georgiërs spreekt nog altijd Russisch. Ook herkennen ze veel gewoontes en tradities uit hun gemeenschappelijke Russisch-Georgische verleden, uiteenlopend van het reizen per metro (een kopie van die in Moskou) en een bezoekje aan de Georgisch-orthodoxe kerk (vergelijkbare rituelen) tot het eten van heerlijke Georgische gerechten in de restaurants. Deze behoren immers van oudsher ook tot de meest favoriete in de Russische keuken. Denk bijvoorbeeld aan chatsjapoeri (warm brood met gesmolten Georgische kaas) en chinkali (dumplings met gekruid vlees).
Familiebanden
Ook aan hun gasten schotelen Georgiërs deze heerlijke gerechten graag voor. Tijdens een welvoorziene dis wordt er ook de nodige, vaak zelfgemaakte wijn geconsumeerd. Ondanks de omarming van Europese waarden gaat het er tijdens zo’n maaltijd meestal toch nog erg klassiek aan toe. De vrouw des huizes met haar moeder en andere dames staan in de keuken te koken, de mannen en (ook vrouwelijke) gasten verorberen al zittend aan tafel de lekkernijen. Om de zoveel minuten brengt de man des huizes een toast uit op vriendschap, liefde en de vrouw – echter nadat hij vaak uitsluitend de mannen weer had bijgeschonken.
Maar feit is dat de familiebanden in Georgië warm en sterk zijn: voor je familie doe je alles. Er wordt daarom veel getoast op de familieleden die noodgedwongen in het buitenland verblijven om er te werken. De boodschap die men daarbij uitspreekt is dat zij allemaal weer naar huis terugkeren zodra Georgië definitief is toegetreden tot de EU. Dan kunnen eindelijk de vruchten worden geplukt van de millenniumlange band met Europa: veel banen, voorspoed en veiligheid.