Voor techbedrijf Apple was het nog best goed nieuws dat de nooduitgang van een Boeing 737 Max er afgelopen vrijdag boven Portland uit viel. Een iPhone die van 5 kilometer hoogte uit het toestel naar beneden stortte, bleek het nog te doen. Een gameontwikkelaar vond de telefoon langs de weg in Portland. Werkend en in de vliegtuigmodus.

Voor Boeing was het ongeval dramatisch. En er zijn zorgen bijgekomen nu de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij United Airlines losse bouten heeft aangetroffen in deurpanelen na inspectie van verschillende van haar Boeing 737 Max 9-toestellen. De 737 Max is op zijn zachtst gezegd een vooraanstaand familielid met wie constant iets loos is. In Portland liep het nog goed af. Alle passagiers en bemanningsleden landden veilig, er waren slechts enkele lichtgewonden.

Crashes

In 2018 en 2019 ging het helemaal verkeerd, met crashes in Ethiopië en Indonesië, waarbij in totaal 346 mensen om het leven kwamen. Oorzaak was toen een vlieghulpsysteem dat de neus van vliegtuigen op de verkeerde momenten naar beneden drukte. In april vorig jaar waren er ook problemen met de 737 van dit type, toen met de fittingen waarmee de verticale staart van het toestel wordt bevestigd. De levering van een groter toestel van de fabrikant, de 787 Dreamliner, werd meerdere malen uitgesteld wegens productiefouten.

Het gigantische bedrijf, dat meer dan 140.000 medewerkers heeft en een hoofdkwartier in Arlington, Virginia, ligt als gevolg van ongelukken en aanhoudende mankementen voortdurend onder een vergrootglas. Elke keer wanneer er problemen zijn en toestellen door problemen aan de grond moeten blijven, gaat het op de financiële markten hard onderuit. Beleggers waren zo van het incident met de 737 Max van Alaska Airlines geschrokken dat de koers van de vliegtuigfabrikant flink daalde. Het aandeel Boeing werd maandag 8 procent lager gezet op de beurs van New York. „Beleggers houden niet van extra kosten en reputatieschade”, licht luchtvaarteconoom Rogier Lieshout toe.

Het huidige probleem lijkt vooralsnog beperkt te zijn tot de 737 Max 9 met een inactieve nooddeur. Van dat type vliegen er zo’n 170 rond, ongeveer 10 procent van de totale 737 Maxvloot. Lieshout: „Het incident leidt wel tot extra kosten voor inspecties, herstel, uitgestelde leveringen en mogelijk ook schadevergoedingen.” De 737 Max heeft Boeing door de jaren heen al miljarden aan schade gekost.

De extra kosten hoeven volgens Lieshout nog niet eens het grootste probleem te zijn voor een onderneming als Boeing met een jaaromzet van een kleine 70 miljard euro. „Misschien nog wel schadelijker is het effect op het imago van Boeing.”

Door de productieproblemen met de 737 Max en de 787 Dreamliner is de beurskoers van Boeing tussen 2018 en nu met zo’n 35 procent gedaald. Tegelijkertijd steeg de koers van grote concurrent Airbus eveneens met 35 procent.

In bestelling

Daar staat tegenover dat de orderportefeuille van Boeing nog goed gevuld is: de vliegtuigfabrikant heeft nog duizenden toestellen in bestelling staan. Daarmee kan het bedrijf nog jaren voort. Luchtvaartmaatschappijen stappen bovendien niet snel over op andere toestellen, alleen al omdat hun piloten de 737 gewend zijn.

Voor reizigers zal het zoveelste incident met de Max volgens de luchtvaarteconoom niet zo veel uitmaken: „Er zullen ongetwijfeld reizigers zijn die liever even niet meer met dit type toestel vliegen. De meeste reizigers weten vaak niet in wat voor toestel ze stappen, of het interesseert ze niet.”

Maar, waarschuwt Lieshout, maatschappijen kunnen, net als beleggers, het vertrouwen in Boeing wel verliezen en overstappen op de concurrent: „Het concurrerende type van Airbus, de A320neo wordt sinds de introductie beter verkocht dan de 737 Max.”