BuitenlandArgentinië
Argentijnse president zet vaart achter radicale verkiezingsbeloftes

Javier Milei is nog geen drie weken aan de macht in Argentinië en wil nu al de democratie inperken. Woensdag diende hij een pakket wetsvoorstellen in waarmee hij onder andere tot eind 2025 het Congres buiten werking wil stellen en protest strafbaar maakt.

Ynske Boersa
29 December 2023 14:46Gewijzigd op 29 December 2023 14:52
De radicale plannen van president Javier Milei leiden tot massale protesten in het land. beeld EPA, Juan Ignacio Roncoroni
De radicale plannen van president Javier Milei leiden tot massale protesten in het land. beeld EPA, Juan Ignacio Roncoroni

Het 351 pagina’s tellende wettenpakket waarmee Milei de Argentijnse staat ingrijpend wil hervormen heet de ”Wet van Grondslagen en Uitgangspunten voor de Vrijheid van de Argentijnen”. De nieuwe wetten zijn volgens een presidentiële woordvoerder een aanvulling op het vorige week uitgevaardigde nooddecreet dat vrijdag ingaat, waarmee de regering 366 wetten wil hervormen of afschaffen. Dat decreet leidde afgelopen en deze week al tot massale protesten in het land.

De wetsvoorstellen, die de komende maand in buitengewone zittingen in het parlement behandeld zullen worden, zijn de kers op de taart van Milei’s beloofde ‘schoktherapie’. „De president heeft besloten om de productieve krachten van de natie te bevrijden van de ketenen van de repressieve staat, om weer een wereldmacht te worden”, twitterde zijn persbureau bij de publicatie van het wettenpakket op X.

Flinke vaart

Maar het document vormt op vele punten juist een bedreiging voor de vrijheid van de Argentijnen. Naast wetsvoorstellen voor ingrijpende economische hervormingen en deregulering, wil de regering ook voor een periode van twee jaar een noodsituatie uitroepen, waarmee Milei in feite het Congres buitenspel zet op nagenoeg alle gebieden.

Het artikel schrijft ook voor dat de periode door de regering met nog eens twee jaar verlengd kan worden, wat zou betekenen dat Milei zijn gehele regeringsperiode ook de wetgevende macht naar zich toe kan trekken. Daarbij wil de president wijzigingen doorvoeren in het verkiezingssysteem door de voorverkiezingen af te schaffen, en wil hij het systeem van volksvertegenwoordiging in het parlement veranderen.

De omvang van het hervormingspakket is ongekend, zegt zowel vriend als vijand van de libertaire president, die 10 december de macht overnam en in amper drie weken al flinke vaart maakte met al zijn radicale verkiezingsbeloften. Zo devalueerde hij de Argentijnse munt met 118 procent en kondigde hij het ontslag van ruim 7000 staatsambtenaren aan. Met de wetsvoorstellen wil Milei nu zo’n twee derde van zijn hervormingen vastleggen in de wet.

Wie daartegen in opstand komt, staat mogelijk forse repressie te wachten. Zo wil de regering het recht op protest criminaliseren met straffen tot vijf jaar voor wie „een bijeenkomst of manifestatie dirigeert, organiseert of coördineert die de circulatie of openbaar of privévervoer belemmert.” Ook dreigt de regering met het korten van sociale bijstand aan personen die wegen blokkeren of anderen aanzetten tot protest. In de metrostations van Buenos Aires verschenen afgelopen week billboards met oproepen om die personen anoniem aan te geven bij de regering, waar volgens de autoriteiten 9000 mensen gehoor aan zouden hebben gegeven.

Portemonnee

Niettemin trokken tienduizenden Argentijnen afgelopen weken de straten op om te protesteren tegen de hervormingen, die grote delen van de bevolking direct in de portemonnee raken. Zo schafte de president de subsidies op openbaar vervoer, water en energie af, en annuleerde hij de wet op huurbescherming –die Milei funest noemde– 
per decreet; wat betekent dat huiseigenaren de huren zoveel kunnen verhogen als ze willen.

De grootste vakbond van Argentinië, 
CGT, heeft voor 24 januari een staking aangekondigd tegen de „illegale” plannen die ingaan „tegen de hele maatschappij”. Nooit eerder volgde een staking zo snel op het aantreden van een nieuwe president in Argentinië.

Het is nog zeer de vraag of alle 664 artikelen van het wetgevingspakket door het parlement komen, zeggen politiek analisten. Milei’s partij De Vrijheid Gaat Vooruit heeft geen meerderheid in het parlement noch in de senaat. Hij zal daarom steun bij andere partijen moeten zoeken. Het nooddecreet treedt wel alvast in werking, maar kan nog steeds afgewezen worden door het Congres of ongrondwettelijk verklaard worden door het Argentijnse hooggerechtshof.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer