Het valt direct op: de grote hoeveelheid bouwbusjes, dixies en containers met sloopafval in Loppersum. In elke straat is wel een huis in de steigers te vinden. „Iedereen heeft hier schade aan z’n huis als gevolg van de gaswinning”, legt Ron van der Zanden (58) uit. „Het is echt ongelofelijk.”

„Ook wij zijn de dupe”, vertelt zijn partner Marian (56). „Er ontstaan telkens weer nieuwe scheuren in onze gevel en binnenmuren.” De verklaring daarvoor is dat de Groningse grond nog steeds trilt, ook nu de gaswinning vorige maand na zestig jaar definitief gestopt is, legt Ron uit. „Het kan nog decennia door blijven trillen.”

Aandacht voor die problemen is er volgens het stel nauwelijks tijdens de campagne. „De overheid heeft mensen echt in de steek gelaten. Maar de VVD wuift dat heel makkelijk weg”, vindt Marjan. Het stel vreest dan ook dat de liberalen opnieuw de grootste worden. „Alle kabinetspartijen boeten, behalve de VVD. Dat gaat al jaren zo. Daar snap ik echt helemaal niks van.”

Hun stem is een strategische en gaat naar GL-PvdA. Niet omdat Timmermans nou zoveel oog heeft voor de Groningse kwestie, maar omdat het echtpaar een kabinet over rechts nog onwenselijker vindt. Het is ook de reden dat ze niet voor NSC gaan komende woensdag. „Omtzigt vertolkt het Groningse geluid natuurlijk het beste. Maar hij is ons te rechts.”

De medewerker van een lokale modezaak –die een wonderlijke mix van zowel panty’s als laminaat verkoopt– laat weten dit jaar voor een christelijke partij te gaan. „Waarschijnlijk voor de SGP, die is lekker stabiel.” Ze voelt zich in de steek gelaten door Den Haag, maar is niet alleen maar negatief. „Ik heb dit pand mooi kunnen opknappen met het geld dat ik kreeg.”

Al die aardbevingsschade is zo slecht nog niet, zegt bouwvakker Melvin Lingbeek (32), terwijl hij een container met sloopafval aanstampt. „Je kunt zeggen wat je wilt, maar het zorgt in ieder geval voor een hoop banen. En hier in het noorden is niet zo gek veel werk.” Lokale bouwbedrijven profiteren er volgens hem van. „Het is gewoon dikke business.”

Slagerij

De onvrede bij menig Groninger over de schadeafhandeling snapt hij echter volkomen. „Sommige mensen krijgen dertig experts over de vloer, die ook nog eens allemaal wat anders zeggen.” Dat weer veel mensen op de VVD gaan stemmen, vindt Lingbeek onbegrijpelijk. „Volgens mij heb je afgelopen jaren dan echt niet goed opgelet.”

Zijn eigen stem gaat waarschijnlijk naar BBB, ook al twijfelt hij nog. Die partij komt volgens Lingbeek op voor werkmannen zoals hij. „Ik moet waarschijnlijk door tot m’n zeventigste, dus dat is niet onbelangrijk.” NSC gaat het in ieder geval niet worden, ook al verschilt het maar één letter met sloopbedrijf NNSC, waar hij voor werkt. „Nee, ik ben niet zo’n fan van Pieter Omtzigt”, licht hij lachend toe.

De 83-jarige Iektje –„alleen m’n voornaam”– rolt verderop haar rollator de stoep op. „Woensdag stemmen? Ik prakkiseer d’r niet over”, vertelt ze kwiek. Onvrede is daar niet de reden van. De politiek interesseert haar „gewoon totaal niks”. „Mijn schoonzussen zeggen dat ik als ik niet stem ik ook geen commentaar mag hebben. Maar dat heb ik ook niet.” Effect op haar „kinders” heeft die houding niet. „Die stemmen wel gewoon.”

Haar man –met wie ze vroeger een slagerij had– was ook niet zo’n stemmer. „We deden het allebei niet. Maar als ik een jaar wel wilde stemmen, ging hij gewoon met me mee”, vertelt ze nuchter. In een grijs verleden koos ze weleens voor de VVD, iets wat ze nu waarschijnlijk niet meer zou doen. „Maar ik weet er eigenlijk niks vanaf. Als er een debat op tv is, zet ik hem gelijk uit.”

„We moeten echt af van de ellende die de VVD veroorzaakt heeft”, zegt Tjardy –„ja, rare naam he?”– de Waard (76). Hij is „helemaal klaar” met de huidige politiek, ook al leverde de compensatieregeling hem een spiksplinternieuw huis op. „De dakconstructie zou naar de bliksem gaan bij een flinke beving, zeiden experts. Dus moest het hele huis gesloopt worden.” Het gold niet alleen voor zijn woning, maar ook voor ongeveer 140 andere huizen in Loppersum.

Zo’n acht jaar zat De Waard „in de ellende”. De hele operatie kostte hem echter geen cent. „Uiteindelijk is onze situatie er zelfs op verbeterd.” Waarom hij zich dan toch in de steek gelaten voelt door de huidige politiek, komt omdat „de overheid alleen oog had voor de economie en niet voor de mensen in nood”. Door woensdag op Timmermans te stemmen hoopt hij op verandering. „Links denkt beter mee met mensen die in de ellende zitten.”

Voor Omtzigt heeft hij ook een zwak, maar zijn gedraai rond het premierschap vindt de zeventiger maar niks. „Hij wil alleen premier worden van een zakenkabinet. Geen idee wat ik me daarbij moet voorstellen. En waar gaat hij al die specialisten vandaan halen?” Ook de vrees dat NSC over rechts gaat, is voor De Waard een reden om op GL-PvdA te stemmen.

De inwoner van Loppersum blijkt niet de enige met de angst voor een rechts kabinet, zo laat de recentste peiling van I&O Research zien. NSC levert volgens die peiling zetels in ten gunste van GL-PvdA. De strijd om het premierschap zou dan gaan tussen Timmermans, Yeşilgöz en Wilders.

Johan Knot –geschat op 55, blijkt 67– gaat wel voor NSC. Hij stemde altijd links, vaak SP, maar de afgelopen weken switchte hij. „Links heeft wel een grote mond, maar wil nooit in een kabinet. Dus wil je meeregeren, dan moet je wel voor rechts gaan.” „Geert” heeft volgens hem ook goede punten, al is die „soms wat extreem”. VVD wordt het in ieder geval niet. „Dat kan ik me niet permitteren hier in Groningen.”

Het huidige kabinet is volgens Knot „van goede wil richting de Groningers, alleen snappen ze er geen bal van”. „De hele kwestie kostte al miljarden. Met al dat geld had ik het hele probleem allang opgelost.” Wat moet er volgens de zestiger dan gebeuren? „Niet Groningen, maar alle Groningers moeten van het gas af. Investeer in plaats van in het versterken van huizen, in warmtepompen en zonnepanelen. Daar raak je mensen op de lange termijn mee in de portemonnee.”

En al die huizen dan die op instorten staan? „Ik denk dat 80 procent van de 140 gesloopte woningen onnodig tegen de vlakte zijn gegaan”, zegt Knot. Volgens hem hebben een hoop mensen „wel een paar scheurtjes, maar die huizen zakken echt niet zomaar in elkaar”. Tot nog toe kregen Groningers geld om die schade zelf te herstellen. „Maar die euro’s investeren mensen niet alleen in hun huis. Ze kopen er ook een auto of elektrische fiets van. Dat heb ik zelf ook gedaan.”

Student

Verderop in de straat prijkt het hoofd van Henri Bontenbal op het raam van een flink vrijstaand huis. „Ach, wéér zo’n student”, verzucht de bejaarde vrouw op badslippers, terwijl ze de deur opendoet. „U bent van het RD? Dan moet u bij de buren zijn. Maar die zijn waarschijnlijk niet thuis.” Op de vraag waarom ze haar steun verleent aan een regeringspartij, wil ze niet ingaan. „Daar praten we niet over”, zegt ze, terwijl de deur langzaam dichtgaat.

Bij de Hubo laadt Jochem Bergsma (60) aanmaakhoutjes op een kar. Dat doet hij samen met vier verstandelijk beperkte ‘medewerkers’. Stemmen gaat de begeleider van dagbesteding Ekestein in Appingedam zeker doen. „Op GL-PvdA of CU. Omtzigt gun ik het ook, maar die is me net wat te rechts.”

De rest van de groep zegt niet te stemmen. „Maar als ik het wel zou doen, zou ik op jou stemmen Jochem”, zegt de verstandelijke beperkte vrouw, terwijl ze de begeleider een dikke knuffel geeft.