De steun van de Verenigde Staten aan Israël en aan Oekraïne is speelbal geworden in de diep verdeelde Amerikaanse politiek. De twee Kamers van het Congres varen elk een andere koers en president Joe Biden dreigt met een veto als hij zijn zin niet krijgt.
De Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden hebben donderdag een hulppakket van 14,3 miljard dollar voor Israël goedgekeurd. Daarmee honoreerden ze maar een deel van de goedkeuringsaanvraag van Biden. Die diende een plan in voor uitgave van 105 miljard. Daarvan zou 15 miljard naar Israël gaan en 60 miljard naar Oekraïne. Ook wilde Biden geld steken in de hulp aan Taiwan en in de bewaking van de zuidgrens van de VS. Verder stelde de president voor hulp aan de Gazanen te geven.
De nieuwe voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Mike Johnson, heeft slechts een deel van Bidens plan op de agenda gezet. Als voorzitter heeft hij de bevoegdheid te bepalen wat er in het Huis aan de orde komt. Met steun van zijn partijgenoten en een tiental Democraten is nu 14,3 miljard voor hulp aan Israël goedgekeurd.
Het Huis heeft bij meerderheid als extra voorwaarde gesteld dat er bezuinigd wordt op de belastingdienst. Biden wilde daar extra geld aan geven om puissant rijke belastingontduikers aan te pakken. De Republikeinen voelen daar niet voor. Voorzitter Johnson zegt dat met deze bezuiniging op de belastingdienst teruggekeerd wordt naar „een verantwoorde begrotingspolitiek”.
In het voorstel dat het Huis nu heeft aangenomen, wordt helemaal gezwegen over de hulp aan Oekraïne. Daarmee komt voorzitter Johnson tegemoet aan de wens van de uiterst rechtse flank van zijn partij die vindt dat de VS nauwelijks belang hebben bij het conflict tussen Kyiv en Moskou.
Opzijzetten
Het voorstel dat Johnson deze week indiende, heeft veel woede bij Democraten opgeroepen. Zij willen graag Israël steunen, maar vinden het onjuist dat die gekoppeld is aan bezuinigingen op de belastingdienst. Dat noemen ze „ordinaire koehandel”. Verder hebben ze harde kritiek op „het in de steek laten van Oekraïne”.
Democratisch afgevaardigde Rosa DeLauro (Connecticut) zegt: „Wat de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden hebben gedaan, is ongekend. Het zal betekenen dat alle hulp aan Israël zal worden uitgesteld. Dit wetsvoorstel vertelt onze bondgenoten dat wanneer ze terechtkomen in een existentiële oorlog ter verdediging van hun democratie en vrijheid, wij Amerikanen onze partijdige oorlogen daarvoor niet opzijzetten.”
Haar partijgenoot Brad Schneider (Illinois) zegt: „Ik had ook nooit gedacht dat er een dag zou komen dat mij zou worden gevraagd om tegen een hulppakket voor Israël te stemmen, onze belangrijkste bondgenoot in het Midden-Oosten, en misschien wel in de wereld.”
Het is onwaarschijnlijk dat het aangenomen voorstel ook de goedkeuring krijgt in de Senaat. Daar hebben de Democraten de meerderheid en die zitten op de lijn van Biden. Maar ook Mitch McConnell, de fractieleider van de Republikeinen in de Senaat, verzet zich tegen het plan dat het Huis heeft geaccordeerd. „De bedreigingen voor Israël en voor Oekraïne zijn ernstig en ze zijn met elkaar verweven. De democratie en de wereldvrede staan op het spel.”
Binnen de Senaat wordt gewerkt aan een eigen plan. Als dat wordt aangenomen, zal het Huis daar weer over moeten vergaderen. „Zo kan de kwestie zich nog maanden voortslepen zonder dat de helpende hand naar Israël en Oekraïne wordt uitgestoken”, waarschuwt DeLauro.