Als het aan de Tweede Kamer ligt, worden weeskinderen van 18 jaar of ouder niet meer meteen uit hun huurwoning gezet na het overlijden van hun ouder(s). De Tweede Kamer wil deze groep het recht geven nog een bepaalde tijd in de huurwoning te blijven. Hoewel ze voor de wet volwassen zijn, bevinden ze zich in een kwetsbare positie. Vanwege de schrijnende situaties die ik soms zie ontstaan bij huisuitzettingen, vind ik het goed dat dit wettelijk beter verankerd gaat worden.

Maar wat gebeurt er als er sprake is van een koopwoning? In zo’n geval erft het kind die woning, maar vaak zit daar een hypotheek op. Het kind erft die eveneens. De hypotheek wordt namelijk niet altijd volledig afgelost door een overlijdensverzekering. De gevolgen kunnen groot zijn.

Een concreet voorbeeld: Een jonge vrouw van 18 jaar erft een koopwoning met een hypotheek van 80.000 euro. De bijbehorende maandlasten liggen rond de 300 euro per maand. Omdat de vrouw in het laatste jaar van haar studie zit, heeft ze onvoldoende inkomen om de hypotheek op haar naam te zetten. De geldverstrekker heeft daarom het recht om de hypotheek op te eisen en zal dat ook doen. Er lijkt geen andere mogelijkheid dan de woning te verkopen.

Helaas betreft het bovenstaande voorbeeld geen incident. Ik heb uitgezocht welke geldverstrekkers beleid op deze situaties hebben gemaakt. Het blijkt vaak zeer slecht geregeld.

Als er al iets over in de voorwaarden staat, is het dat de geldverstrekker de hypotheek mag opeisen. En als een en ander wel in het belang van wezen is vastgelegd, gaat het soms nog niet goed. Bij een geldverstrekker die het volgens de voorwaarden op een correcte manier had geregeld, moest ik zelfs de veiling van de woning stopzetten, omdat ze niet volgens hun eigen voorwaarden handelden.

Dat geldverstrekkers dit slecht geregeld hebben, is opvallend. De wetgeving biedt namelijk de mogelijkheid tot maatwerk. Voor senioren –die meer kunnen lenen– hebben geldverstrekkers uitgebreide werkwijzen beschreven, maar voor situaties waarin beide ouders overlijden, vind ik het tegenvallen. Geldverstrekkers hebben een zorgplicht die hoge eisen stelt. Dit zorgt vaak voor gestandaardiseerde en voorzichtige werkwijzen. Maar ze hebben ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Het zou wenselijk zijn als de Tweede Kamer op dit punt helder aangeeft dat banken hier maatwerk mogen toepassen. Het is niet nodig om dit, zoals bij huur, wettelijk vast te leggen, want de wet biedt al ruimte. Banken laten zich hier nog vaak beperken door hun eigen rigide voorwaarden.

Een mogelijkheid zou zijn dat Nationale Hypotheek Garantie (NGH) rond dit thema beleid ontwikkelt. Daarnaast zou het goed zijn dat jongvolwassen wezen met een geërfd huis minimaal een jaar uitstel van verkoop krijgen.

De auteur is Master of Financial Planning.