Dat blijkt uit een enquête onder 130 lokale agrarische ondernemers, die in opdracht van de gemeente Putten is uitgevoerd door adviesbureau VanWestreenen.

„Er is veel ontevredenheid over het stikstofdossier”, zei mede-opsteller Sjaak van Schaik maandagavond in Putten bij de presentatie van de resultaten. Deelnemers aan de enquête klagen volgens hem over de stroperige vergunningverlening, het uitblijven van een oplossing voor PAS-melders en het feit dat de kabinetsplannen om innovatie en bedrijfsverplaatsing te bevorderen nog altijd op zich laten wachten.

Initiatieven waar de sector zelf mee komt, maken door alle onzekerheid voorlopig geen kans. Van Schaik noemde het idee om emissierechten onderling uit te ruilen. Dat bleek „te idealistisch”. Stoppers willen hun rechten alleen afstaan als ze daar een marktconforme prijs voor krijgen zonder dat dit de waarde van hun grond onderuithaalt. En blijvers willen er niet voor betalen.

Het enquêteverslag schrijft dat veel ondernemers hun stikstofuitstoot willen verlagen, maar alleen onder voorwaarden: technische innovaties moeten juridisch geborgd zijn en de boeren moeten hun investeringen kunnen terugverdienen.

Borging

Die borging is een groot probleem, gaf de bij de presentatie uitgenodigde, nieuwe Gelderse landbouwgedeputeerde Harold Zoet (BBB) toe. Door de overheid erkende technieken, zoals emissiebeperkende stalvloeren, zijn de laatste tijd door de Raad van State onderuitgehaald. „Onze insteek is nog steeds dat we stikstofreductie vooral via innovaties moeten bereiken”, zei Zoet. Gelderland wil volgens hem daartoe samen met andere provincies investeren in extra metingen van de stikstofuitstoot. „We willen voorkomen dat nieuwe technieken alsnog door de mand vallen.”

Zoet toonde zich gefrustreerd omdat de door het kabinet beloofde legalisering van PAS-melders maar niet van de grond komt. „Gelderland heeft 200 miljoen euro beschikbaar, maar we hebben nog maar één PAS-melder kunnen legaliseren. We lopen steeds aan tegen het Europese verbod op staatssteun.”

Hij laakte in dit verband de aankoop door Schiphol en Rijkswaterstaat van Gelderse boerderijen om stikstofruimte te verkrijgen voor luchthaven Lelystad en de verbreding van de A27. „Dan is het opeens geen staatssteun. Ik kan dat niet uitleggen.”

Gelderland blokkeert overigens nog altijd de overdracht van die stikstofruimte via zogeheten extern salderen. „Maar ik weet niet hoelang we dat nog vol kunnen houden”, zei Zoet desgevraagd tegen het Reformatorisch Dagblad.

Puttense boeren die overwegen te stoppen, willen dat de gemeente soepeler omgaat met mogelijkheden voor woningbouw of functieverandering naar niet-agrarische activiteiten. Wethouder Ewoud ’t Jong (SGP) zegde toe dat te gaan „verkennen”.