Militairen plegen staatsgreep in Niger
President Mohamed Bazoum van Niger is afgezet, bevestigden militairen die woensdag in het West-Afrikaanse land de macht hebben gegrepen. In een toespraak op de nationale televisie lieten zij weten dat de grenzen zijn gesloten en er een avondklok is ingesteld.
De Verenigde Staten hebben bij monde van minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken kort daarna gezegd dat ze de democratisch verkozen Bazoum steunen. Ook de Europese Unie, de Verenigde Naties en Frankrijk, een bondgenoot van Bazoum, hebben de staatsgreep veroordeeld.
Woensdagochtend werd de president, aan de macht sinds april 2021, in zijn paleis vastgezet door leden van de presidentiële garde. Ook zijn gezin zou op dat moment in het complex zijn geweest. Het leger zou de opstandige gardisten een ultimatum gegeven hebben om de president vrij te laten.
„Het leger en de Nationale Garde staan klaar om elementen binnen de presidentiële garde aan te vallen als zij niet tot inkeer komen”, aldus een verklaring op X (de nieuwe naam Twitter). In een inmiddels verwijderd bericht werd gesproken van aanhangers van een „antirepublikeinse beweging” die „tevergeefs geprobeerd hebben de steun te vergaren van de nationale strijdkrachten en de nationale garde”.
Bondgenoot
Bazoum is president sinds april 2021. Hij werd democratisch verkozen en geldt als een bondgenoot van Frankrijk. Nederland noemde Niger eerder dit jaar nog „een stabiele partner in een instabiele regio”.
Het land is in het verleden vaker toneel geweest van couppogingen. De laatste keer dat lukte was in februari 2010, toen de toenmalige president Mamadou Tandja werd afgezet. Twee keer mislukte een poging om Bazoum te lozen, zeggen bronnen.
West-Afrika was na de dekolonisatie de afgelopen decennia regelmatig het toneel van staatsgrepen. Het lijkt erop dat het aantal coups de afgelopen jaren weer toeneemt. In 2022 waren er twee gewelddadige machtsovernames in Burkina Faso en mislukte staatsgrepen in Guinee Bissau, Gambia en het eilandenrijk Sao Tome en Principe. Het jaar daarvoor waren er zes mislukte coups.
De situatie in de regio is extra instabiel doordat er veel jihadstrijders actief zijn, die aan Islamitische Staat zijn gelieerd. In diverse landen is ook het huurlingenleger van de Wagner Group van de Rus Jevgeni Prigozjin gestationeerd.