Partijleider Sigrid Kaag van D66 stelt zich niet beschikbaar als lijsttrekker bij de volgende verkiezingen.
Dat maakte ze donderdagochtend bekend. Kaag gaat nog door als demissionair minister van Financiën en vicepremier tot het aantreden van een volgend kabinet.
Kaags besluit om niet langer de kar te willen trekken, hing al langer in de lucht. Eind mei zei ze in het televisieprogramma College Tour dat haar gezin wil dat ze stopt met de politiek. Die wens had vooral te maken met de vele intimidaties en bedreigingen aan haar adres.
Zo verscheen januari vorig jaar complotdenker en Jezus Leeft-politicus Max van den Berg met een brandende fakkel voor haar huis. In februari werd ze bij een campagnebezoek in Diepenheim opgewacht door een kleine menigte met brandende fakkels en een vechthond. „Mijn gezin staat altijd voorop”, zei Kaag in College Tour.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 leidde Kaag haar partij naar 24 zetels, een zetelwinst van 5. Tijdens de formatie die daarop volgde, bleek echter al snel dat ze nog zoekende was naar een eigen koers. Toen VVD-leider Rutte zwaar onder vuur kwam te liggen vanwege de rel rond Pieter Omtzigt sprak ze de woorden: „Hier scheiden onze wegen.” Later zei ze daarmee bedoeld te hebben dat zij zelf in een vergelijkbare situatie wél zou zijn opgestapt. In het betreffende debat gaf ze overigens geen steun aan een motie van wantrouwen tegen de premier.
Toen ze tijdens de formatie de H.J. Schoolezing mocht uitspreken opende ze plots de aanval op Ruttes leiderschapsstijl. Ze nam afstand van wat ze „regelen en ritselen zonder visie noemde”. Nog weer later haalde ze venijnig uit naar de ChristenUnie, omdat die partij het moderniseren van medisch-ethische wetgeving zou blokkeren. Maar uiteindelijk belandde ze toch met Rutte en de CU in het kabinet-Rutte IV.
Haar ministerschap op Financiën werd geen onverdeeld succes. In het commentaar van de Raad van State op Kaags laatste Voorjaarsnota viel te lezen dat ze met haar financiële beleid „te dicht langs de vangrail stuurde”. Concreet bedoelde de raad daarmee te zeggen dat ze de noodzaak om mogelijk noodzakelijke bezuinigingen bijtijds voor te bereiden onvoldoende onderkende.
Rutte zei donderdag in een reactie dat Kaag veel voor Nederland betekend heeft. Datzelfde zei hij over Wopke Hoekstra, de CDA-leider die na de verkiezingen eveneens afscheid neemt van de politiek.
Woede in Tweede Kamer
In de Tweede Kamer klinkt woede over de bedreigingen en intimidaties die D66-leider Sigrid Kaag hebben doen besluiten geen lijsttrekker meer te willen zijn bij de Tweede Kamerverkiezingen dit najaar.
„Wat Sigrid Kaag over zich heen kreeg aan drek en bedreigingen schaadt onze democratie”, zegt D66-fractievoorzitter Jan Paternotte. „Dat zullen we nooit accepteren. Of je nu D66’er of PVV’er bent, het is waanzinnig dat wie Nederland wil dienen vrijheid zou moeten opgeven.”
„Wat zijn we als land diep gezonken dat dit gebeurt”, zegt GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet. „Wat schaam ik mij hiervoor. Wat ligt er een grote opdracht om het respect en fatsoen weer terug te brengen, zeker ook naar politici.”
Volt-voorman Laurens Dassen noemt de reden dat Kaag de politiek verlaat „intriest”, en spreekt van „bedreigingen die doorwerken tot diep in de privésfeer”. Hij zegt „veel waardering” te hebben voor Kaag als politica. „Gedreven, open blik naar de wereld en een hartelijk mens.”
Rob Jetten heeft „diep, diep respect” voor Sigrid Kaag. Dit schrijft de demissionair klimaatminister en voormalige fractievoorzitter van D66 op Twitter. Hij reageert hiermee op het nieuws dat partijleider Kaag zich bij de volgende verkiezingen niet beschikbaar stelt als lijsttrekker.
Familie op eerste plaats
BBB-voorvrouw Caroline van der Plas heeft begrip voor de keuze van Sigrid Kaag om te stoppen als leider van D66. Volgens Van der Plas komt familie op de eerste plaats.
„Fundamenteel politiek op bijna alles oneens met SigridKaag, maar ik heb als persoon ook een andere kant van haar leren kennen”, schrijft Van der Plas op Twitter. „Ik wens haar veel geluk in haar verdere leven en carrière. En kan haar besluit om te kiezen voor haar familie heel goed voorstellen.”
PvdA-leider Attje Kuiken vindt het besluit van Kaag „niet geheel verrassend na zeer heftige politieke jaren”, maar wel spijtig. „Je bent een oprecht mens, gedreven politica met geheel eigen stijl en een progressieve bondgenoot. De toekomst brengt vast weer wat moois. Ik wens je alle goeds.”
