De delegaties gingen akkoord met de Hyogo-verklaring, een richtlijn voor rampenbestrijding voor de komende tien jaar.

Egeland zei tijdens een afsluitende persconferentie persoonlijk te streven naar een halvering van het aantal slachtoffers van rampen in de komende tien jaar ten opzichte van de periode 1994-2004. „Dat past niet letterlijk zo in dit akkoord, maar dat doel stel ik mezelf. Ik geloof dat de verklaring daarvoor een goede basis biedt.”

Prioriteit krijgen de komende jaren vijf doelstellingen die al tijdens een voorgaande conferentie over rampenbestrijding in Yokohama in 1994 zijn aangenomen. Volgens een evaluatierapport uit december 2004 zijn deze doelen onvoldoende bereikt. Overheden worden nu opnieuw opgeroepen meer aandacht te geven aan onderzoek naar natuurrampen. Daarnaast moeten ze de bevolking beter voorbereiden op calamiteiten, onder meer door al in het basisonderwijs voorlichtingsprogramma’s aan te bieden. Ook moeten onderliggende risicofactoren, zoals het veelvuldig kappen van bomen, sterker worden bestreden.

Eerder vorige week is op de VN-top besloten een waarschuwingssysteem voor tsunami’s in de Indische Oceaan aan te leggen. Dat systeem moet binnen achttien maanden in werking zijn.

Hoewel het Hyogo-akkoord -Kobe ligt in de Japanse prefectuur Hyogo- veel lijkt op de verklaring van Yokohama, zijn er toch aanmerkelijke verschillen, benadrukte Sálvano Briceno, directeur van het VN-instituut voor rampenbestrijding, tijdens de persconferentie. „De verklaring van deze week is veel gedetailleerder en noemt bovendien onderwerpen waar tien jaar geleden nog geen enkele aandacht voor was, zoals voor de ontwikkeling van een wereldwijd waarschuwingssysteem.”

Egeland noemde de slotverklaring een mijlpaal. „Ik heb in alle gesprekken met afgevaardigden uit veel landen een sterke morele verplichting gevoeld om het aantal slachtoffers van natuurrampen de komende tien jaar te halveren.” In de laatste plenaire zitting voegde hij daar voor de afgevaardigden uit 168 landen nog aan toe: „Ik doe een dringend beroep op u om te voldoen aan wat u heeft beloofd.”

Eerder sprak VN-woordvoerder John Horekens van een tekst met enkel aanbevelingen en aanmoedigingen, zonder formele verplichtingen. „Het is dus een softe tekst”, zei hij. De woordvoerder gaf aan dat de primaire verantwoordelijkheid bij de lidstaten zelf ligt. „Zij zullen hun bevolking moeten leren om te gaan met natuurgeweld. Natuurrampen zullen met deze conferentie niet de wereld uit zijn, maar we kunnen mensen er wel op voorbereiden.”

De niet-gouvernementele organisaties reageerden kritisch op het slotakkoord. In een gezamenlijke verklaring gaven de hulporganisaties aan dat er weliswaar vooruitgang is geboekt sinds de Yokohama-verklaring, maar dat nog veel voornemens moeten worden omgezet in meetbare doelstellingen. „In de doelen moeten concrete afspraken staan over de afname van slachtoffers en economische schade”, aldus hun verklaring.

De christelijke hulporganisatie Tearfund vindt dat de lidstaten te weinig doen om kwetsbare bevolkingsgroepen tegen natuurrampen te beschermen. „De delegaties van Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden stuurden tevergeefs aan op concrete doelstellingen. Dit akkoord is niet wat zij wilden”, aldus een woordvoerster van de organisatie.

Eerder vorige week stond nog in de voorlopige tekst van de slotverklaring dat voor 2015 alle scholen en ziekenhuizen veilig moeten zijn voor rampen. Landen zouden volgens die verklaring worden verplicht om nieuwe scholen en ziekenhuizen rampenbestendig te maken en bestaande gebouwen aan te passen.

„We moeten er zeker van zijn dat de belangrijkste functies in een samenleving de schokken van natuurrampen kunnen doorstaan”, zei Briceno. „Wanneer ziekenhuizen zijn verwoest, is het onmogelijk om voor de gewonden te zorgen; wanneer scholen zijn beschadigd, loopt onze toekomstige generatie gevaar.”

Het beschermen en versterken van vitale delen van de samenleving was een van de belangrijkste gesprekspunten tijdens de conferentie afgelopen week. Deelnemers deden een beroep op regeringen om scholen, ziekenhuizen en waarschuwingssystemen te beveiligen. Kinderen behoren tot de kwetsbaarste groepen bij een ramp. Onder de meer dan 225.000 slachtoffers van de tsunami in Azië waren duizenden schoolkinderen.

Eerder benadrukte ook Egeland het belang van onderwijs over rampenbestrijding. „Kinderen moeten leren veiliger te leven met de gevaren om hen heen. Dat is een onderdeel van de basisvaardigheden voor het leven.”