Wat ooit het epicentrum van de Reformatie werd genoemd, is dat allang niet meer. Het aantal calvinisten in Genève is niet groot, aldus Gabriel de Montmollin, directeur van het Musée international de la Réforme.
De bestuurder van het Reformatiemuseum heeft enkele drukke dagen achter de rug. Na twee jaar renovatie vond woensdag de openingsceremonie van het museum plaats. Donderdag ontdekten de eerste bezoekers de nieuwe collecties. In zijn kantoor, tegenover het museum, vertelt De Montmollin graag over de tentoonstellingen.
Richt het Reformatiemuseum zich vooral op Calvijn?
„Nee, we zijn een internationaal museum en richten ons niet alleen op Calvijn. Een van de tien ruimten in het museum is echter wel aan hem gewijd. Calvijn rekenen wij tot de tweede generatie reformatoren. Daarom vragen wij naast hem ook aandacht voor Luther, Zwingli en Melanchthon. Het museum belicht verder landen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van de Reformatie.”
Welke landen?
„Frankrijk, bijvoorbeeld. Door de hugenotenoorlog vluchtten er veel protestanten het land uit. Daarom waren er in Genève tijdens de zeventiende eeuw alleen maar Franse predikanten. Zij werden vaak onderwezen door Calvijn.
Ook Nederland heeft een belangrijke rol gespeeld. Zo hebben we een afbeelding hangen van de synode in Dordrecht. Daar werd vergaderd over de predestinatieleer, de leer van de uitverkiezing. Dat was een belangrijk thema in de theologie van Calvijn.
Na de zeventiende eeuw is de Reformatie verder verspreid, ook naar Amerika. De uitleg in het museum is vanaf volgende week in negen talen te volgen, om zo echt internationaal gericht te zijn.”
Hoe werd er door de inwoners van Genève tegen Calvijn aangekeken?
„Veel mensen waren tevreden met hem, maar omdat hij erg streng en strikt was, moest hij na twee jaar uit Genève vertrekken. De mensen wilden de vrijheid van de Reformatie. Later werd hem gevraagd om toch terug te komen. De autoriteiten hadden een persoon nodig die streng kon optreden. Genève was vol in die tijd. De stad, die omgeven was door muren, verdubbelde in het aantal inwoners, door de grote hoeveelheid vluchtelingen die er hun intrek namen. De stad breidde uit, door in de hoogte te bouwen.
Calvijn bracht veel restricties aan. Hij was een moeilijke man om mee om te gaan, hij ging recht door zee. Hij moet gezien worden als een man van zijn tijd. Uitkomen voor je geloof kon ontzettend gevaarlijk zijn. Daarom moest je ook wel vechten voor je mening. De reformator schafte de katholieke feesten af, waardoor de inwoners van Genève minder vrije dagen hadden. Daar was niet iedereen blij mee. Hij had daarom ook veel tegenstanders.”
Hoe wordt vandaag de dag door de inwoners van Genève naar Calvijn gekeken?
„Toen de Reformatiemuur in 1909 werd gebouwd, was het de bedoeling dat er alleen een beeld van Calvijn geplaatst zou worden. De inwoners van Genève wilden dat niet, omdat ze behoorlijk negatief tegen Calvijn aankeken. Hij wordt toch vooral gezien als een moralistisch persoon. Mensen die uit het buitenland hierheen komen, zijn over het algemeen positiever over Calvijn dan de mensen hier in de stad.”
Hoeveel bezoekers krijgt het museum ongeveer per jaar?
„Voor de renovatie kwamen er jaarlijks ongeveer 25.000 bezoekers. Nu hopen we op zo’n 30.000 of 35.000 mensen.”