Republikeinse prominenten hekelen „politiek gemotiveerde” aanklacht
Donald Trump wordt aangeklaagd. Dat heeft Alvin Bragg, de hoofdaanklager van Manhattan, besloten nadat een jury donderdag concludeerde dat hij strafbare feiten heeft gepleegd. Het is de eerste keer dat een (oud-)president in de Verenigde Staten wordt vervolgd.
Waarschijnlijk zal Trump zich komende dinsdag moeten melden bij het gerechtshof in New York. Dan zal hij horen van welke strafbare feiten justitie hem verdenkt. Tot op dat moment blijft de precieze inhoud onbekend, omdat de aanklacht is verzegeld. Volgens CNN zegt de jury dat de oud-president zich schuldig maakte aan dertig gevallen van bedrijfsfraude.
Bekend is wel dat de betaling van zwijggeld aan pornoster Stormy Daniels –in werkelijkheid heet zij Stephanie Clifford– onderdeel is van de aanklacht. Volgens de vrouw heeft Trump in 2006 korte tijd een verhouding met haar gehad. De oud-president ontkende dat altijd. Toch betaalde hij haar in 2016, via zijn advocaat Michael Cohen, 130.000 dollar zwijggeld om te voorkomen dat de vrouw deze kwestie tijdens Trumps verkiezingscampagne openbaar zou maken. Trump en zijn advocaten stellen dat Daniels hem afperste.
Donderdag werd ook bekend dat justitie in Amerika bezig is met een onderzoek naar een tweede zaak waarbij Trump zwijggeld zou hebben betaald om een affaire te verhullen. Het gaat om 150.000 dollar voor voormalig Playboy-fotomodel Karen McDougal, die zelf beweert dat ze in 2006 een relatie had met Trump. Dat meldt de krant The Wall Street Journal.
Advocaatkosten
Dat Trump Daniels zwijggeld betaalde, is op zichzelf voor justitie geen aanleiding hem te vervolgen. Punt is dat de toenmalige presidentskandidaat dit bedrag boekte als advocaatkosten in plaats van campagne-uitgaven. Het openbaar ministerie in New York legt hem daarom valsheid in geschrifte ten laste. Er zou ook sprake zijn van het ontduiken van belastinggeld.
Volgens een van zijn advocaten zal Trump zichzelf dinsdag aangeven om voorgeleid te worden. Hoe het dan verder loopt, is grotendeels onduidelijk. Zeker is dat, net als bij andere verdachten, foto’s en vingerafdrukken van hem worden gemaakt. Aangenomen wordt dat hij niet in de boeien wordt geslagen en dat hij na het aanhoren van de beschuldigingen weer naar huis mag.
Kandidatuur
Voor Trumps kandidatuur voor de presidentsverkiezingen van 2024 behoeft de aanklacht geen consequenties te hebben. Wie president wil worden, hoeft volgens de Amerikaanse grondwet geen blanco strafblad te hebben. Ambtenaren die zijn afgezet en veroordeeld voor „zware misdaden en misdragingen” kunnen wel worden uitgesloten van het ambt. De Senaat heeft Trump daarvan echter vrijgesproken in een tweetal afzettingsprocedure.
De strafrechtelijke vervolging van Trump zal mogelijk wel politieke gevolgen hebben bij de campagne voor de presidentsverkiezingen volgend jaar. Volgens kenners kunnen die twee kanten opwerken: ze kunnen zijn aanhangers extra motiveren of juist kiezers die moe zijn van de controverses rond Trump, bij hem wegjagen.
Zelf zegt de oud-president in een verklaring „volledig onschuldig” te zijn. „Dit is politieke vervolging en schaamteloze verkiezingsbemoeienis. Dit is nog nooit gebeurd in de geschiedenis van ons land”, aldus Trump. Verder stelt hij dat „deze heksenjacht een enorm averechts effect zal hebben op Joe Biden”. Zijn zoon Eric sprak van een „gerechtelijke dwaling zoals die alleen in de derde wereld voorkomt”.
Kort na het bekend worden van het besluit van de openbaar aanklager deed Trump een oproep aan zijn supporters om geld te doneren voor zijn juridische verdediging.
Zowel partijgenoten van Trump als potentiële Republikeinse rivalen voor de komende presidentsverkiezingen noemen de aanklacht tegen de voormalige Amerikaanse president „een politiek gemotiveerde poging om zijn presidentskandidatuur in 2024 te dwarsbomen”. De gouverneur van Florida, Ron DeSantis, die gezien wordt als Trumps belangrijkste concurrent voor de Republikeinse presidentiële nominatie in 2024, typeert de aanklacht als „on-Amerikaans”. Hij beschuldigt aanklager Bragg ervan „de wet op te rekken om een politieke tegenstander onder schot te krijgen”.
Mike Pence, de voormalige vicepresident van Trump, vindt de aanklacht „buitensporig”. „De ongekende aanklacht tegen een voormalige president van de Verenigde Staten over een kwestie van campagnefinanciering is een schande”, zei Pence bij CNN. „Het lijkt voor miljoenen Amerikanen niets meer te zijn dan een politieke vervolging.” Op de vraag of Trump moet worden gediskwalificeerd als presidentskandidaat van 2024 en uit de race moet stappen, zei Pence dat „de weg naar die beslissing lang is”. „Ik beloof die vraag te beantwoorden als die actueel is”, zei Pence, eraan toevoegend dat hij niet wilde praten over „hypotheses”.
Mike Pompeo, Trumps voormalige minister van Buitenlandse Zaken en CIA-directeur, richt zijn woede op aanklager Bragg. „Hij ondermijnt het vertrouwen van Amerika in ons rechtssysteem”, postte Pompeo op Twitter. „Bragg is de door Soros gefinancierde aanklager die weigert gewelddadige misdaden te vervolgen en die meer dan de helft van alle misdrijven heeft gedegradeerd tot kleine vergrijpen.”
Verzet
Trump zinspeelde in de achterliggende weken meerdere keren op een mogelijke arrestatie. Hij riep toen ook op tot verzet. „Protesteer en neem het land terug!”, schreef hij op zijn eigen socialemedianetwerk Truth Social.
Volgen de New York Times worden er in New York al de hele week voorbereidingen getroffen. Zo zijn metalen versperringen rond de Trump Tower en het gerechtsgebouw geplaatst. In de binnenstad zijn patrouilles van agenten zichtbaar en de politie bereidt zich voor op protesten.