In verschillende campagnefilmpjes vertellen vrouwelijke zorgmedewerkers dat ze meer zijn gaan werken. Ze laten weten daar vooral heel blij mee te zijn. De bedoelde boodschap is helder: door meer te werken, help je niet alleen de maatschappij, maar ook jezelf.

Het kabinet ziet graag dat meer vrouwen dit voorbeeld volgen. In de eerste plaats wil de overheid hiermee de krapte op de arbeidsmarkt aanpakken. Met name in de sectoren waarin veel vrouwen werkzaam zijn, zoals de zorg en het onderwijs, staan er veel vacatures open. Deze vrouwen werken vaak parttime. Als zij meer uren gaan draaien, neemt de personeelsschaarste af.

Minstens zo belangrijk volgens Den Haag: de financiële zelfredzaamheid van vrouwen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) lukt het één op de drie vrouwen niet om zelfstandig de financiële eindjes aan elkaar te knopen. Minister Karien van Gennip (Sociale zaken) windt er geen doekjes om. „Parttime werken is prima, als het jouw keuze is omdat het past bij je leven”, zei ze eerder deze week in het NOS Radio 1 Journaal. „Maar realiseer je wat het doet met je pensioen, met je financiële onafhankelijkheid. Scheiden, overlijden; je weet niet wat er nog gaat gebeuren.”

Kinderen

Financieel expert Ab Flipse (67), eigenaar van een financieel adviesbureau, kijkt met gemengde gevoelens naar de overheidscampagne. Hij begrijpt dat de overheid iets wil doen aan het personeelstekort. Tegelijk voorziet hij veel onrust in gezinnen als vrouwen gehoor geven aan de oproep. „Meestal werkt de man al fulltime, en dan gaat de vrouw ook nog eens meer werken. Waar moeten de kinderen dan heen? Het regelen van opvang levert een hoop stress op.”

Door vrouwen meer te laten werken, zadelt de overheid gezinnen daarom met een probleem op, stelt Flipse. „Het kabinet pusht vrouwen richting de arbeidsmarkt, maar de crèches van de kinderopvang zijn al overvol. Daarbij kost opvang ook nog eens veel geld. De overheid heeft haar zaakjes dus niet goed geregeld. Wat dat betreft zou ze een voorbeeld kunnen nemen aan Scandinavië, daar zijn geen wachtlijsten en is de opvang betaalbaar.”

Flipse, die zelf een tweede huis in Zweden heeft gehad, betwijfelt echter of Nederland die kant wel op moet. „Ouders spelen daar een beperkte rol in de opvoeding. Als zowel vader als moeder fulltime werkt, zien ze de kinderen alleen nog een paar uur in de avond. Wil je dat voor je kinderen?”

Armoedegrens

Daarbij kan meer werken gezinnen juist geld kosten, waarschuwt Flipse. Veel huishoudens ontvangen bijvoorbeeld huur- en zorgtoeslag. Komen er teveel inkomsten binnen, dan verliest het gezin het recht op dergelijke toeslagen. „Die gezinnen kunnen zich financieel gezien dus lelijk in de vingers snijden. Onze samenleving hangt van toeslagen aan elkaar. Zou je die nu afschaffen, dan belanden er een miljoen mensen onder de armoedegrens.”

Flipse ziet dat steeds meer mensen moeite hebben met rondkomen, terwijl ze vaak gewoon een baan hebben. „In een krappe arbeidsmarkt zouden mensen juist goed moeten kunnen verdienen. Arbeidskrachten zijn schaars, dus zou je zeggen dat werkgevers een goed salaris willen bieden om mensen aan te trekken of te behouden. Toch kom ik regelmatig mensen tegen die voor 13 euro per uur werken. Hoe kan dat? Dan moet er iets structureel fout gaan in dit land.”

Met het bovenstaande in het achterhoofd, vindt Flipse het des te schrijnender dat de overheid vrouwen wil laten overwegen om vooral meer te gaan werken. „Zo gaan we richting Amerikaanse toestanden. In de VS is het ook normaal dat er twee of drie banen binnen een gezin nodig zijn om het hoofd boven water te kunnen houden. Deze campagne vind ik getuigen van armoede.”

Ideologische agenda

Hoewel hij best kan volgen dat de overheid de krapte op de arbeidsmarkt wil aanpakken en vrouwen economisch zelfstandiger wil maken, bespeurt Flipse ook een ideologische agenda achter de campagne. „De rode draad is toch dat mannen en vrouwen eigenlijk evenveel zouden moeten werken en evenveel zorgtaken moeten uitvoeren. Dat egalitaire denken –het wegpoetsen van de verschillen tussen man en vrouw– zie ik steeds meer in de samenleving terugkomen, denk bijvoorbeeld aan ”De Week van de Lentekriebels” in het onderwijs.”

Gaat deze campagne meer vrouwen aan betaald werk helpen? De financieel expert denkt dat het effect van de oproep te verwaarlozen zal zijn. Dat geldt volgens hem al helemaal voor de gereformeerde gezindte. Flipse –zelf christen en opgegroeid binnen het kerkverband van de Gereformeerde Gemeenten– weet dat vrouwen uit dit smaldeel van de bevolking doorgaans bewust kiezen voor wel of geen werk. „Die vrouwen krijg je met deze campagne echt geen uur extra in beweging.”