Het is nog onduidelijk hoe het bestrijdingsmiddel terbutylazine onlangs in onaanvaardbare concentraties in de Maas terecht is gekomen. Rijkswaterstaat heeft contact over de vervuiling gehad met de autoriteiten in Wallonië, maar zij weten nog niet waar de stof vandaan komt, laat de waterbeheerder weten. Omdat in het water dat in Zuid-Limburg ons land binnenstroomt een te hoge concentratie werd gemeten, legden drie Nederlandse drinkwaterbedrijven die water uit de Maas gebruiken tijdelijk de inname van het rivierwater stil.
Zowel het Limburgse waterbedrijf WML als de waterbedrijven Dunea en Evides namen sinds vorige week vrijdag maatregelen om te voorkomen dat water met een te hoge concentratie van het onkruidbestrijdingsmiddel in hun voorraad terecht zou komen. Dunea is actief in het westen van Zuid-Holland. Evides, dat het zuidwesten van het land van drinkwater voorziet, vangt water uit de Maas op in spaarbekkens in de Biesbosch. „Deze spaarbekkens bevatten voldoende voorraad om een innamestop te kunnen overbruggen”, laat het bedrijf weten.
Ook de twee andere waterbedrijven zeggen dat de drinkwaterproductie niet in gevaar is geweest. Dunea schakelde bijvoorbeeld over op water uit de Lek.
Inmiddels zijn de problemen voorbij, want uit metingen blijkt dat de concentratie van de ongewenste stof weer onder de norm is. Volgens Rijkswaterstaat is „slechts korte tijd een piekconcentratie gemeten”, van 2,3 microgram per liter. De ‘alarmgrens’ ligt op 1 microgram per liter. Zo’n concentratie is sinds 3 maart meerdere keren gemeten bij Eijsden, waar de rivier Nederland binnenstroomt. Terbutylazine wordt gebruikt in de maïsteelt en is schadelijk voor vissen, ongewervelde waterdieren, algen en waterplanten. Het kan niet uit het rivierwater worden gefilterd en komt uiteindelijk dus in zee terecht, zij het sterk verdund.
Vervuiling van het Maaswater komt vaker voor. Dunea noemde de kwaliteit van het oppervlaktewater eerder deze week „een ondergeschoven kindje”. Dat is nu nog vooral een milieuprobleem, maar het kan op termijn ook een juridisch probleem worden. Over drie jaar moet al het oppervlaktewater en het grondwater in de EU namelijk voldoen aan de Europese normen voor schoon en gezond water. Die staan in de zogeheten Kaderrichtlijn Water (KRW) en hebben een wettelijke status.
Rijkswaterstaat wijst er op zijn website op dat de KRW niet vrijblijvend is. „Lidstaten moeten uiterlijk in 2027 de doelen voor schoon en gezond water hebben gehaald of op zijn minst alle maatregelen hebben genomen om dat mogelijk te maken. Bij het niet halen van deze doelen kan de Europese Commissie forse boetes opleggen.”