In oostelijke provincies zal BBB het CDA deze woensdag vermoedelijk van de troon stoten. Een CDA-politicus in Vriezenveen: „Nogal wat inwoners hebben het gevoel dat ze er wat bij bungelen.”
Harold Schreur (48) heeft VVD gestemd. „Dat doe ik mijn hele leven al. Ik waardeer het liberale gedachtengoed. Dat houdt bijvoorbeeld in dat je mensen mogelijkheden moet geven zich te ontwikkelen. Bovendien neemt de VVD regeringsverantwoordelijkheid”, zegt de accountant. Hij stapt woensdagmorgen uit het stembureau in De Regenboog, een christelijke basisschool in Vriezenveen, dat onder de gemeente Twenterand valt.
Toch heeft Schreur „zelden zo getwijfeld” over zijn partijkeus, als tijdens de huidige verkiezingen voor de Provinciale Staten. Hij overwoog om BBB te stemmen. „Ik waardeer dat BBB-leider Caroline van der Plas opkomt voor de regio’s buiten de Randstad. Bovendien straalt ze uit dat ze de dialoog wil aangaan. Ook spreekt het me erg aan dat ze duidelijk afstand neemt van boeren die anderen bedreigen.” Dat alles bracht hem echter niet tot een switch naar de BBB. „Als het gaat om politieke kopstukken binnen die partij kom ik niet verder dan Caroline van der Plas.”
Waardering voor BBB heeft ook Renée Mels. „Ik zie best wat in die boerenpartij, want ik vind het heel erg dat de boeren aan de kant worden gezet”, zegt de vrouw. Toch kiest ze voor de ChristenUnie, net als haar man Nico. Hij: „Dat is een degelijke partij. Als mensen binnen de CU wat zeggen, doen ze het ook.” Zij: „Ik ben bang dat de BBB een tijdelijk fenomeen is, ja, een eendagsvlieg.”
Een stuk minder fiducie in de opstomende BBB heeft de 78-jarige CDA-stemmende Eef Wigger. Of de vrouw heeft overwogen BBB te stemmen? „Geen enkel moment”, reageert ze resoluut. „Om kandidaten te krijgen, trekt de partij mensen achter hun bureau, van het boerenland of van hun fiets. En die lui zitten dan straks in politieke vergaderingen wat te kletsen.”
Afgaand op de peilingen boekt de BBB zeker in oostelijke provincies een overweldigende zege en keldert de aanhang van het CDA. Lang was het CDA op het platteland heer en meester. Zo boekte de partij bij de provinciale verkiezingen in 2019 nog 28 procent van de stemmen in de gemeente Twenterand, waar Vriezenveen onder valt.
„Ik denk dat de stem op de BBB een proteststem is, en niet zozeer een anti-CDA-stem”, analyseert de 47-jarige Martino Vos, fractievoorzitter van het CDA in Twenterand, woensdagochtend in zijn woonkamer.
De door politiek Den Haag afgekondigde stikstofmaatregelen zitten veel plattelanders dwars. „Ik hoor van veel mensen: Den Haag vergeet ons en weet niet wat er op het platteland leeft. Wij hier in het oosten zitten in de problemen, maar in het westen horen ze ons niet. We bungelen er maar wat bij.”
Dat de BBB hoge ogen gooit, heeft onder meer te maken met ontevredenheid onder plattelanders over de landelijke overheid, zegt ook de 19-jarige Hans Dekker uit Vriezenveen, waar een relatief groot deel van de bevolking orthodox-christelijk is. De hersteld hervormde jongeman staat nummer 7 op de provinciale BBB-kandidatenlijst en maakt dus gerede kans op een zetel in de Provinciale Staten van Overijssel. „Er is niet alleen onvrede over het stikstofbeleid, maar ook over hoge energiekosten en afnemende leefbaarheid op het platteland”, zegt Dekker daags voor de verkiezingen. „Het zit mensen dwars dat de bibliotheek of de supermarkt uit hun dorp verdwijnt en dat daar geen lijnbus meer stopt.”
Vindt Dekker het geen bezwaar om zich als orthodox christen te kandideren voor een partij die zich zeker niet profileert op thema’s als de strijd tegen abortus en haar politici vrij laat in hun keuze op dit soort medisch-ethische dossiers? „Laat duidelijk zijn: ik ben fel tegenstander van abortus. Binnen de BBB is zeker plaats voor mijn geluid. En er zijn binnen de BBB gelukkig meer kandidaten met een christelijke achtergrond. BBB wil een brede volkspartij zijn. Ik snap dat onze partij niet heel duidelijk stelling neemt in zaken als abortus en euthanasie. Want dan stoot je mensen voor het hoofd. Nee, ik vind dat niet te vrijblijvend geredeneerd. Als BBB een heel krachtig standpunt in zou nemen rond abortus, doet dat die partij geen goed. Bedenk dat de BBB net als de SGP tegen de afschaffing tegen de beraadtermijn voor abortus heeft gestemd.”
Vincent Nijhuis en zijn vrouw Sanne brengen hun twee kinderen naar school en gaat meteen stemmen. Zij kruist GroenLinks aan. Wijzend op haar kinderen: „Ik vind bescherming van de natuur belangrijk, ook met het oog op hun toekomst.” Hij: „Ik wist echt niet wat ik moest stemmen. Ik heb een stemwijzer gebruikt. Ik kom uit op de partij Twente en nog iets, ik ben even de naam kwijt. Maar daar kom ik zo in het stemhokje wel uit.”