Een grof schandaal. Die woorden nam de Franse onderminister van Digitale Zaken, Jean-Noël Barrot, in de mond vanwege het feit dat een derde van de Franse kinderen onder de 12 jaar al in aanraking is geweest met pornosites. Van de kinderen onder de 14 jaar gaat het zelfs om twee derde.

Bij wet is het verboden dat dergelijk materiaal aan kinderen wordt getoond, onderstreepte de minister op 9 februari in een interview met zender France Info. Op 30 juli 2020 namen de Franse volksvertegenwoordigers bepalingen aan die uitbaters van pornosites expliciet verplichten om bezoekers naar hun leeftijd te vragen.

Wat bij wet verboden is, kan worden bestraft. Maar zo simpel ligt het vooralsnog niet bij deze overtreding. De uitbaters van de websites voeren aan dat zij niet zeker kunnen weten of een bezoeker meerderjarig is. Veel pornosites vragen bezoekers weliswaar naar hun leeftijd, maar simpelweg aanklikken dat je 18 jaar bent, volstaat. Tegen vijf van de sites die zelfs deze check nalieten, spande de Franse staat inmiddels rechtszaken aan.

Belofte

Barrot belooft nu echter dat „2023 het jaar wordt dat onze kinderen geen toegang meer kunnen krijgen tot pornosites”. Tijdens een hoorzitting in het Franse parlement meldde hij deze week dat de oplossing is gevonden in een anonieme digitale leeftijdschecker. Als die effectief blijkt, krijgen pornosites vanaf september de verplichting die te installeren. Als ze dat weigeren of nalaten, volgt er een verbod op de sites.

Een groep bedrijven zal de leeftijdschecker vanaf eind maart gaan uitproberen. Het idee is dat internetbezoekers bij een onafhankelijke instantie een digitaal leeftijdsbewijs kunnen aanvragen. Dit digitaal opgeslagen leeftijdsbewijs geeft voor meerderjarigen toegang tot pornosites, maar kan bijvoorbeeld ook ingezet worden voor goksites of online alcoholverkoop.

Barrot maakte duidelijk dat dit bewijs ongeveer hetzelfde werkt als de verificatie van een bank bij de online aankoop van een product. Het enige verschil is dat de anonimiteit hier „dubbel” is gegarandeerd. De instantie die het leeftijdsbewijs afgeeft, kan niet nagaan waarvoor het wordt gebruikt en de uitbater van de pornosite heeft geen toegang tot de achterliggende persoonsgegevens.

De Franse digitale privacywaakhond CNIL adviseerde de regering bij de zoektocht naar de digitale blokkade.

Zoektocht

De Franse regering vindt al langere tijd dat kinderen betere bescherming verdienen tegen pornografisch materiaal op het web. President Emmanuel Macron kondigde in 2019 aan van zins te zijn providers ertoe te verplichten om computers standaard uit te rusten met de mogelijkheid van ouderlijk toezicht. „We nemen kinderen van dertien ook niet mee naar een seksshop”, zei hij toen.

Wettelijke obstakels als de vrijheid van meningsuiting en technische moeilijkheden hielden effectief optreden echter nog enkele jaren op. Hetzelfde geldt voor het Verenigd Koninkrijk, waar premier David Cameron al in 2013 voorstelde om een pornoblock voor minderjarigen in te stellen.

Volgens Barrot is Frankrijk het eerste land ter wereld dat nu een digitale leeftijdscontrole voor pornosites introduceert. De Amerikaanse staat Louisiane zette op 1 januari 2023 al wel een andere stap. Bezoekers van pornosites moeten zich daar legitimeren met een rijbewijs of paspoort voordat ze verder kunnen. Verschillende andere staten, zoals Mississippi en Utah, zoeken ook naar manieren om kinderen online te beschermen.

In Nederland is het idee om een pornofilter wettelijke te verplichten verschillende keren in de Tweede Kamer besproken. De ChristenUnie legde het onderwerp in 2013 op tafel, naar aanleiding van de plannen van Cameron. CDA-kamerlid Harry van der Molen bepleitte in 2018 een kijkwijzer op YouTube, zoals die ook functioneert voor televisieprogramma’s, en SGP-leider Kees van der Staaij stelde in 2018 Kamervragen over bescherming van kinderen tegen pornobeelden. Tot regelgeving leidden de voorstellen en vragen echter nog nooit vanwege gebrek aan draagvlak.