De energietransitie zoals die door onze overheid wordt voorgesteld, heeft veel weg van een paniekreactie. Het gaat niet snel genoeg, dus moet het nóg sneller. Miljarden worden gereserveerd voor investeringen die uiteindelijk door de belastingbetaler moeten worden opgebracht. In het Reformatorisch Dagblad van 17 januari schrijft Martien Visser dat veel geld ook nog eens in de verkeerde zakken beland.

We ‘zitten’ op een van de grootste gasreserves van Europa. De vele aardbevingen in het wingebied en de schandalige manier van afhandelen van schadeclaims hebben ertoe geleid dat het draagvlak om Nederlands gas te gebruiken verdween. Uiteindelijk moet de gaskraan in Groningen dicht.

Lang geleden werd al gewaarschuwd voor aardbevingen als de afnemende druk in de onderaardse lagen niet werd gecompenseerd. Er is niet naar geluisterd. Dat dit niet op grote schaal is gebeurd, is een van de oorzaken van de problemen.

De ondervragingen van de deelnemers tijdens de parlementaire enquête over de gaswinning leverde een beeld op van mensen die zich achter elkaar en procedures verscholen. Na de beving in Huizinge in 2012 werd in 2013 niet minder, maar zelfs meer gas opgepompt.

Maar het kan nog gekker. Volgens het rapport Overleggroep Groningen 2.0 van 24 november 2022 zijn er zelfs al putten onbruikbaar gemaakt die nodig zijn om drukgas (dus geen aardgas) ter stabilisatie te injecteren. Hoeveel aardschokken wil je nog hebben?

De oplossing die Den Haag aanbeveelt: zo snel mogelijk iedereen van het gas af en zoveel mogelijk overschakelen op verwarmen met warmtepompen. Waar moet die energie dan vandaan komen? Wind en zon zijn qua opwekcapaciteit instabiel. Er zijn perioden dat de duurzame energiebronnen te weinig of juist teveel opwekken en niet aansluiten bij de energievraag op een bepaald moment. Een deeloplossing, naast tijdelijke opslag, is het beter afstemmen met gebruikers wanneer zij energie afnemen.

Deze maatregelen kunnen een deel van het probleem oplossen. Toch blijven elektriciteitscentrales nodig en die hebben weer brandstof nodig, zoals gas en sterk milieuvervuilende kolen. Kolen en gas moeten nu veelal van ver komen.

Gas dat over zee wordt aangevoerd, moet vloeibaar gemaakt en samengeperst worden om in grote hoeveelheden vervoerd te kunnen worden. Dat kost energie en zorgt voor extra milieuvervuiling. De uitbreiding van de infrastructuur voor de toenemende vraag elektrische energie loopt spaak door een tekort aan geschoold personeel. De levertijden van installatie- en isolatiemateriaal zijn vaak lang en de prijzen door energie- en materiaalschaarste hoog. Door al deze oorzaken is kostprijs om van het gas af te gaan voor velen te hoog.

Is er dan geen oplossing? In theorie zou de overheid alle gemaakte afspraken met Brussel kunnen heroverwegen. Ze moet gaan sturen naar wat haalbaar en betaalbaar is.

De auteur is energieadviseur.