De zogeheten derogatie, de uitzondering voor Nederlandse boeren dat ze meer mest mogen uitrijden dan in andere landen, zou in eerste instantie worden afgebouwd richting 2026. Volgens minister Piet Adema (Landbouw) zou daarin een overgangsjaar worden meegenomen, maar dat voorstel viel helemaal verkeerd bij de Europese Commissie. Zij liet weten dat is afgesproken dat de maatregelen in zouden gaan op 1 januari van dit jaar en eiste daarom dat Adema van het overgangsjaar zou afzien. Gebeurde dit niet dan zou de derogatie per direct worden gestopt. Het kabinet heeft nu besloten de strengere maatregelen per 1 maart in te voeren.

LTO snapt dat er een misverstand is geweest, maar kan het besluit van de Europese Commissie niet begrijpen. „Dit betekent dat de commissie boeren voedsel en gewassen wil laten vernietigen. Dat is tamelijk absurd naar de letter van de wet leven”, aldus een woordvoerder. „Het is lastig om bedragen in te schatten, maar dit gaat om serieus geld. Vele miljoenen euro’s.”

Akkerbouwers maken namelijk in de nazomer al een bouwplan voor het bedrijf, voor het volgende seizoen. Op basis daarvan gaan de gewassen in de winter de grond in, waarna het land wordt bemest. In die fase is het bouwplan nu aanbeland. De aangescherpte maatregelen leiden er nu dan ook toe dat sommige boeren hun land opeens moeten omploegen.

„Het enige wat akkerbouwers hebben gedaan is zich aan de regels houden. Ze hebben niets illegaal ingezaaid of geplant. Het kan zijn dat Brussel het kabinet op de vingers tikt, maar het is absurd om daar dan de boeren de dupe van te laten zijn. In sommige gebieden heeft dit enorme consequenties.”

LTO liet eerder vrijdag al weten „juridisch op iedere mogelijke manier” een strengere uitleg van nieuwe mestregels voor boeren aan te vechten. LTO-voorzitter Sjaak van der Tak spreekt van „regel-rancune” van de Europese Commissie. De organisatie denkt bij eventuele rechtszaken sterk te staan.