De Amerikaanse minister van Justitie, Merrick Garland, heeft donderdag een speciaal aanklager aangesteld om de vondst van geheime documenten in de privéwoning van president Joe Biden te onderzoeken.
Biden zingt deze week een toontje lager dan in augustus vorig jaar. Na de vondst, vorige zomer, van meer dan 300 geheime documenten in het zomerverblijf van zijn voorganger Donald Trump noemde hij het „onbegrijpelijk en onverantwoordelijk” dat een president zo slordig met zeer vertrouwelijke stukken omgaat. Inmiddels is bekend dat er in privéverblijven van Biden zelf ook papieren zijn aangetroffen waarop het stempel ”classified” staat en die al lang en breed hadden moeten worden overgedragen aan het Nationaal Archief.
Medewerkers van de Amerikaanse president vonden donderdag geheime documenten in zijn privéhuis in zijn woonplaats Wilmington. Het materiaal werd volgens Bidens advocaat Richard Sauber aangetroffen tussen persoonlijke en politieke documenten. „Op één na zijn al deze documenten gevonden in de opslagruimte in de garage van de residentie van de president in Wilmington. Een document, bestaande uit één pagina, werd ontdekt tussen opgeslagen materiaal in een aangrenzende kamer.”
Atoomgeheimen
De vondst van donderdag volgt op de bekendmaking maandag dat in november geheime documenten waren gevonden in Bidens privékantoor in Washington. Advocaten van Biden die het kantoor opruimden, troffen de stukken aan. Beide partijen documenten stammen uit de tijd dat Biden vicepresident van Barack Obama was.
De medewerkers van Biden verwittigden onmiddellijk het ministerie van Justitie, dat een onderzoek heeft geopend naar de kwestie. Het ministerie nam de documenten direct in ontvangst. De presidentiële archiefwet vereist dat presidenten en vicepresidenten documenten na hun ambtstermijn overhandigen aan de National Archives.
Over de inhoud werd alleen bekendgemaakt dat het niet om atoomgeheimen ging. Volgens verschillende media gaat het om stukken met betrekking tot Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en Iran.
Politieke medestanders van Biden zeggen dat het bezit „een begrijpelijke slordigheid” is. Dat is ook de stelling van Bidens advocaat Sauber. De vraag is of daarmee de kous af zal zijn. De kwestie ligt politiek gevoelig en kan Biden behoorlijk in de problemen brengen. Ze roept herinnering op aan de gevonden stukken bij oud-president Trump.
Democraten zeggen dat beide zaken niet vergelijkbaar zijn. Hun belangrijkste argument is dat Trump niet vrijwillig meewerkte aan de overdracht van de stukken en Biden wel. Na herhaalde verzoeken besloot justitie destijds tot huiszoeking bij Trump. Biden zegt „volledig” aan het justitieel onderzoek te zullen meewerken: „Zoals ik eerder deze week zei, weten mensen dat ik geheim materiaal serieus neem.”
Speciale aanklager
De Republikeinen nemen hier geen genoegen mee. Zij suggereerden de afgelopen dagen dat er „kennelijk een dubbele standaard bestaat”. „Trump werd had aangepakt, bij Biden bagatelliseren politiek en media de zaak”, zeggen ze.
De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, zei donderdag: „Je kunt niet een aparte vorm van recht hebben, omdat iemand politiek een andere mening heeft dan jij. En je kunt het ministerie van Justitie niet gebruiken om ook achter mensen aan te gaan die politiek anders zijn. Het moet over de hele linie gelijk zijn.” Hij vroeg ook waarom er geen foto’s zijn vrijgegeven van de documenten die bij Biden zijn gevonden, zoals die bij Trump wel werden gepubliceerd.
Merkwaardig is bovendien dat de vondst in Bidens kantoor in Washington al op 2 november –zes dagen voor de tussentijdse verkiezingen– plaatshad en pas deze week werd gemeld. Dat roept de vraag op waarom zo lang is gewacht. Zat daar soms politiek belang achter, vragen vooral Republikeinen zich af.
Om de schijn van partijdigheid weg te nemen heeft minister Garland, voor de beoordeling van de kwestie Robert Hur als speciaal aanklager aangesteld. Hur is een voormalige advocaat, die destijds door president Trump is benoemd als rechter. Donderdag riep Trump op tot de aanstelling van een speciale raadsman die „Biden net zo haat als Jack Smith (raadsman die Trumps omgang met de geheime documenten onderzoekt, WK) mij haat”.