Is geboren worden uit een moeder wel het beste voor moeder en kind? De Berlijnse filmmaker Hashem Al-Ghaili meent van niet. Wat hem betreft komen kinderen straks uit een babybroederij. Hoe staat het met zijn plannen?
Baby’s kunnen opgroeien in doorzichtige groeicapsules, meent Al-Ghaili. Hij voorziet dat zijn babybroederij 75 labs telt, elk met 400 van die capsules. Zo’n opkweekbedrijf kan elk jaar zo’n 30.000 kinderen op de wereld zetten.
Al-Ghaili’s plannen lijken griezelig veel op de broed- en kweekcentrale die de Britse auteur Aldous Huxley beschreef in zijn boek ”Brave New World” (1932). Maar voor wie denkt dat hij in een sciencefictionverhaal is beland, volgt nu een schok.
„Het lijkt mij waarschijnlijk dat we nog maar enkele jaren zijn verwijderd zijn van het testen van kunstmatige baarmoeders op menselijke proefpersonen”, schreef de Britse ethicus Elizabeth Chloe Romanis al in 2018. Carlo Bulletti, universitair hoofddocent reproductieve wetenschappen van Yale University (VS), verwachtte datzelfde jaar de eerste volledig functionerende kunstmatige baarmoeder „binnen tien jaar”. Het zou dus over vijf jaar al zover kunnen zijn.
Het babyopkweekbedrijf EctoLife bestaat nu alleen nog als gedachtespinsel van Al-Ghaili. Maar de stand van de wetenschap is nauwelijks een belemmering meer. Technisch zijn de ideale omstandigheden voor een baby na te bootsen in een transparante kunstbaarmoeder, de EZ Womb van EctoLife. In 2017 slaagden wetenschappers er immers al in om een lammetje te laten groeien in een kunstmatige baarmoeder.
Als EctoLife het voor elkaar krijgt, hoe werkt zo’n baarmoeder dan? Veel hangt af van de kunstmatig intelligente elektronica die de baby in de EZ Womb gaat bewaken. Zo mag de temperatuur niet te veel schommelen en wordt het vocht voortdurend ververst met exact de juiste hoeveelheden hormonen, antilichamen en groeifactoren. Een kunstmatige navelstreng levert zuurstof en voeding. Een bioreactor zet afvalstoffen om in nieuwe voedingsstoffen. Speakers laten het kind alvast wennen aan de stemmen van de ouders en aan rustgevende klassieke muziek. Intussen dobbert het kind in synthetisch vruchtwater, met vrij uitzicht op de andere baby’s.
Eerste schopjes
Om de aanstaande ouders alvast een band te laten opbouwen met hun baby kunnen ze hun project thuis op de bank op de voet volgen via een app op de smartphone. Wie zich wil inleven in het kind kan dat met een virtual reality-headset. Een timelapsevideo over de negen maanden opkweektijd behoort eveneens tot de mogelijkheden. Wie de eerste schopjes mist, kan een haptisch pak aantrekken dat de schopjes levensecht laat voelen, wanneer zij dat wil. En voor wie dat allemaal te afstandelijk is, bestaat de optie om de kunstbaarmoeder in de huiskamer te installeren. Dan kan het hele gezin meemaken hoe het broertje of zusje groeit.
Hoewel Al-Ghaili nog geen concrete plannen heeft om EctoLife te gaan bouwen, is dit volgens hem allemaal prima mogelijk op basis van de huidige kennis. De filmmaker wil nu alvast het gesprek erover op gang brengen. Binnen enkele decennia zou de machinale babyopkweek volgens hem heel gewoon kunnen zijn. Om te beginnen voor mensen die langs de natuurlijke weg geen kinderen (meer) kunnen krijgen.
„Het is een perfecte oplossing voor vrouwen bij wie de baarmoeder operatief is verwijderd vanwege kanker of andere complicaties. Het zou ook kunnen helpen bij het oplossen van problemen die voortkomen uit een laag aantal zaadcellen”, vertelde Al-Ghaili aan het populair wetenschappelijke tijdschrift Science and Stuff. Volgens hem kan EctoLife een „miskraam tot het verleden laten behoren”.
Parasiet
Maar waarom zou iemand zo onpersoonlijk, koud en onnatuurlijk aan zijn kind willen komen? Al-Ghaili stelt dat een zwangerschap voor de meeste vrouwen helemaal niet leuk is. Ze zijn vaak moe, misselijk en ze voelen pijn. Soms is een zwangerschap zelfs gevaarlijk voor moeder en kind. Elk jaar sterven ongeveer 300.000 vrouwen kort na de zwangerschap aan complicaties.
De voordelen spreken volgens de filmmaker voor zich. Al vanaf de eerste dag na de ‘geboorte’ kunnen de ouders zich fris voorbereiden op de opvoeding, „in plaats van geleidelijk aan uitgemergeld te worden door een parasitair organisme”.
Na negen maanden komen mensenbaby’s nogal hulpeloos ter wereld. Ze zijn na dan nog niet helemaal uitontwikkeld. Maar in de vrije natuur kunnen pasgeboren dieren al bijna direct lopen. Al-Ghaili vraagt zich af waarom baby’s niet gewoon uit de baarmoeder kunnen kruipen en vijf minuten later al op twee benen lopen. Met een Womb EZ is dat probleem ook op te lossen. Baby’s zouden na een verblijf van anderhalf jaar of nog langer in de kunstbaarmoeder misschien wel zelfstandig naar buiten kunnen klimmen.
Technofiel pronatalisme
Met zijn plannen sluit Al-Ghaili naadloos aan bij het technofiele pronatalisme van Tesla-baas Elon Musk en anderen. Deze beweging noemt het zorgelijk dat het geboortecijfer van westerse landen terugloopt en bepleit het genereren van veel nageslacht. Om een bevolking in stand te houden moet elke vrouw gemiddeld 2,1 kinderen baren. De meeste westerse landen zitten daar ver onder.
Een tweet van techinvesteerder Sahil Lavingia zette Al-Ghaili aan het denken: „We zouden moeten investeren in technologie die het krijgen van kinderen veel sneller/gemakkelijker/goedkoper/toegankelijker maakt. Synthetische baarmoeders, enz.” De filmmaker wil daar met EctoLife op inspelen.
Voor de techniek maakt het niet uit wat de gezinsvorm is waarin het kind moet opgroeien; of die traditioneel, alternatief of experimenteel is. Reageerbuisbevruchting, genetische screening, selectie op „genetisch superieure embryo’s” en genetische aanpassingen met Crispr-Cas-techniek zijn eveneens mogelijk. Lichamelijke gebreken of andere afwijkingen kunnen in een vroegtijdig stadium aan het licht komen en worden geëlimineerd of verholpen.
Geld is geen belemmering om initiatieven als EctoLife uit te voeren. De reproductieve sector bereikt in 2028 naar verwachting een omzet van pakweg 55 miljard euro.
Al-Ghaili vermoedt dat „we nog maar een paar jaar verwijderd zijn van het creëren van een volledig functionele EctoLife-groeicapsule. Andere functies zoals het haptische pak, virtual reality, appverbindingen en een kunstmatig intelligent monitoringssysteem zijn technologieën die al dagelijks worden gebruikt. Dus ja. In veel opzichten zijn we er misschien bijna.” Het sciencefictionscenario van ”Brave New World” is nu nog maar een kwestie van tijd en geld geworden.