In allerijl en onder extreme druk moesten de juristen beoordelen of er nog stukken waren die uit het oogpunt van veiligheid moesten worden achtergehouden. Een monsterklus, want 24 uur later moesten 31.000 pagina’s voor iedereen te raadplegen zijn op de site van de National Archives.

Kort na zijn inauguratie in januari van dit jaar tekende Trump een decreet waarin hij opdracht gaf alle geheime documenten rond de moord op Kennedy in 1963 vrij te geven, en ook die over de moorden op JFK’s jongere broer Robert en Martin Luther King –beiden in 1968– vrij te geven. In totaal zou het gaan om 80.000 pagina’s aan informatie.

Trump wil niet dat de stukken worden bewerkt door bijvoorbeeld namen weg te lakken. Maar een vluchtige kennisneming van de documenten die deze week openbaar werden, wijst uit dat in een aantal gevallen informatie toch onleesbaar is gemaakt.

Complottheorieën

JFK werd in 1963 tijdens een bezoek aan Dallas in Texas doodgeschoten. De moord is al decennia voer voor uiteenlopende (complot)theorieën. Kort na de aanslag werd Lee Harvey Oswald als verdachte opgepakt. Voordat hij kon worden vervolgd, werd hij echter doodgeschoten. Was dit uit wraak omdat hij JFK doodde? Of moest hij worden uitgeschakeld om een link naar de opdrachtgevers te verhullen?

Een officiële onderzoekscommissie stelde een jaar later vast dat Oswald alleen heeft gehandeld. Die conclusie heeft de vele speculaties over doofpotten en samenzweringen allesbehalve gesmoord. Dat had onder meer te maken met de communistische achtergrond van Oswald. Op grond daarvan zijn er altijd speculaties geweest dat hij in opdracht van Rusland zou handelen. Voor die relatie is echter nooit bewijs gevonden. Een van de personen die eraan twijfelen of Oswald in zijn eentje handelde is Robert F. Kennedy Jr., de neef van JFK, zoon van Robert en nu minister van Volksgezondheid.

Jack Schlossberg, kleinzoon van John F. Kennedy, schrijft op X dat zijn familie niet vooraf door de regering-Trump op de hoogte is gesteld van het vrijgeven van de documenten. Ook schrijft hij in een bericht rechtstreeks gericht aan zijn achterneef Robert F. Kennedy Jr. dat die zelf de documenten moet gaan bekijken „en vertel ons dan of je gelijk hebt, of dat je nog steeds leugens verspreidt”.

Verzegeld

Historici die zich in de geschiedenis van de moordaanslag hebben verdiept, zeggen niet te verwachten dat er grote nieuwe onthullingen zullen komen. Zo’n 99 procent van de ongeveer 320.000 Kennedydocumenten is openbaar gemaakt sinds het Congres in 1992 een wet aannam die hun vrijgave vereiste.

Ook nu worden niet alle stukken openbaar. Meer dan 2100 documenten blijven geheel of gedeeltelijk gesloten omdat ze eerst geredigeerd moeten worden en van nog eens 2500 heeft de rechtbank gezegd dat ze verzegeld moeten blijven.

Volgens politiek historicus Larry Sabato, verbonden aan de Universiteit van Virginia, kan het vanwege de vele documenten die in één keer zijn vrijgegeven nog wel even duren voordat er een duidelijk beeld ontstaat uit het nieuwe materiaal. „We zijn inmiddels begonnen met het doornemen van de pagina’s, maar er is veel werk te doen en dat moet men maar accepteren”, zei hij tegen persbureau AP.

Verhullen

Waarom was er zolang verzet, met name van de CIA, tegen de openbaarmaking? Historicus Tim Naftali van de Columbia-universiteit zei tegen de New York Times dat de informatie tientallen jaren geheim is gehouden „niet omdat die schokkende informatie over de moord bevat, maar om zeer gevoelige details over het inlichtingenwerk van de CIA te verhullen”.

„Ik ben altijd op mijn hoede geweest, ik dacht dat er een ”smoking gun” in deze collectie zat, omdat Trump het in 2017 zou hebben uitgebracht”, zei hij. „Wat ze beschermden waren bronnen en methoden.”